216 Appendices Dyne, 1998), of playful work design (Bakker et al., 2020; Scharp et al., 2019), betreffen vooral gedrag gericht op het veranderen van de situatie, zoals de taak, de baan, of de (sociale) werkomgeving. PVM onderscheidt zich van deze vormen van proactief gedrag doordat het gericht is op hoe mensen aspecten van zichzelf veranderen – of meer specifiek, hun fysieke, affectieve en cognitieve staat – om optimaal te kunnen functioneren. Vitaliteit heeft zowel een fysieke als een mentale – d.w.z. affectieve en cognitieve – component (Lavrusheva, 2020; Ryan & Frederick, 1997). Het gaat dus niet alleen om een fysiek fit gevoel, maar ook mentaal een gevoel van positiviteit en alertheid. In lijn hiermee is PVM in dit proefschrift neergezet als een overkoepelend gedragsconstruct dat het proactief reguleren van de fysieke, affectieve en cognitieve componenten van vitaliteit omvat. Ten slotte omvat proactiviteit doelgerichte processen, en dit opzettelijke, doelbewuste aspect is ook inherent aan PVM. Mensen kunnen strategisch gebruik maken van PVM om hun persoonlijke behoefte aan energiebescherming te bevredigen om optimaal te kunnen functioneren op het werk (De Bloom et al., 2020). Door dit te doen, kunnen ze een betere persoonlijke fit met hun werk en werkomgeving bereiken (Parker et al., 2010). Als zodanig kan PVM door mensen worden gebruikt om hun eigen gezondheid en prestaties op het werk te beïnvloeden. Deze ‘bottom-up’-benadering kan worden gecontrasteerd met – maar is ook complementair aan – top-down-benaderingen waarin organisaties ernaar streven het welzijn en de prestaties van werknemers te beïnvloeden, bijvoorbeeld door job redesign (vgl. JD-R-theorie; Bakker & Demerouti, 2017; Holman et al., 2010; Holman & Axtell, 2016). Meetinstrument Om PVM grondig te kunnen onderzoeken is een instrument nodig om het fenomeen vast te leggen en systematisch onderzoek ernaar te faciliteren. Met een dergelijk instrument kan gekeken worden naar mogelijke verschillen tussen personen in PVM, als ook fluctuaties binnen de persoon. Bovendien kan het instrument worden gebruikt in toetsend onderzoek om inzicht te krijgen in de onderliggende mechanismen, gevolgen en andere relevante factoren en voorwaarden rondomhet PVM-proces (zie ook onderzoeksvraag 2 en 3). In Hoofdstuk 2 wordt de ontwikkeling en validatie van de PVM schaal gepresenteerd. De items voor de schaal zijn geformuleerd om het doelgerichte karakter van het construct weer te geven, verwijzend naar gedrag dat gericht is op
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw