Ben van der Hilst

140 het besturingssysteem maakt vaak deel uit van een trage feedbackloop. De informa- tieverwerking vanuit het productiesysteem is traag alsmede het plannen en uitvoeren van daarop gebaseerde sturingsacties. De teamleiders hebben een grote verantwoor- delijkheid voor veranderingsprocessen, maar kunnen die verantwoordelijkheid moeilijk delen met het team als actor en bovendien bekleden zij de minst machtige positie in het besturingssysteem. In veel van de onderzochte scholen is sprake van sturings- zwakte : schoolleiders rapporteren (grote) moeizaamheid bij veranderingsprocessen, die moeten leiden tot nieuw gedrag van leraren. De propositie wordt door de bevindingen ondersteund. • P2 In scholen waar de TOS niet is ingevoerd, zijn de teams zwak gedefinieerd qua verantwoordelijkheden en bevoegdheden. De teams zijn zwak gedefinieerd qua verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Ze zijn niet rond leerlingen gevormd maar rond opleidingen, hetgeen bepalend is voor hun agenda: deze richt zich meer op organisatorische zaken in de opleiding en niet op leerlingen. In vrijwel alle onderzochte scholen is bij de deelnemers verwarring over de positie van de teams en is er vrijwel nooit sprake van actorschap in de zin van duidelijke verantwoordelijkheden en daarbij horende bevoegdheden. Dat geldt ook voor opleidingsteams in die scholen (vooral mbo-scholen) waar gesproken wordt over zelfsturende of resultaatverantwoordelijke teams. In het po wordt met de term ‘team’ meestal de verzameling van alle leraren van de school bedoeld. Vaak worden ook ‘bouwteams’ aangetroffen (de verzameling leraren in respectievelijk onderbouw, middenbouw en bovenbouw) met meestal een ‘bouwcoördinator’. Ook de bouwteams hebben vaak een onduidelijke status, het is een overlegorgaan waar organisatorische zaken geregeld worden of afstemming plaatsvindt van lesprogramma’s (de doorgaan- de leerlijn). In geen van de onderzochte po-scholen zijn de leden van een bouwteam verantwoordelijk voor alle leerlingen van de betreffende bouw. In deze zin zijn ook deze bouwteams te beschouwen als opleidingsteams, net als het gehele schoolteam in een po-school. Alle aangetroffen teams zijn opleidingsteams en geen onderwijsteams . Het opleidingsteam omvat de groep leraren die lesgeven in een bepaalde afdeling of op- leiding, bijvoorbeeld de afdeling onderbouw vmbo of de opleiding verpleegkunde. Er worden geen onderwijsteams aangetroffen, dat wil zeggen teams waarvan de leden collectief verantwoordelijk (kunnen) zijn voor de ontwikkeling van een groep leerlin- gen. De opleidingsteams worden door schoolleiders gezien als de plek waar de trans- fer plaatsvindt van schoolbeleid naar individueel handelen van de leraar. In deze zin maken deze opleidingsteams onderdeel uit van het besturingssysteem . In opleidings- teams wordt de ontwikkeling van specifieke leerlingen niet besproken.