Ben van der Hilst

153 6 Empirie Teamgericht organiseren deringen, zoals bijvoorbeeld competentiegericht opleiden of een grotere nadruk op persoonsvorming. Toch wordt de voor de hand liggende oplossing van het vormen van onderwijsteams in plaats van opleidingsteams blijkbaar niet gekozen en leiden deze ontwikkeling eerder tot nog meer arbeidsdeling (aparte leraren lob, aparte leraren burgerschapskunde). Ook de roep om meer maatwerk of gepersonaliseerd leren leidt meestal tot oplossingen in de onderwijsorganisatie (bijvoorbeeld meer keuzevakken, met meestal toenemende arbeidsdeling) en niet tot herontwerp van de organisatie- structuur. 6.4 Scholen met TOS: twee casestudies van scholen die al enige tijd de TOS hanteren Deze deelstudie beschrijft de situatie van scholen die al langer geleden de TOS heb- ben ingevoerd. School X, een grote po-school, kent een unitstructuur sinds 2007. Deze is onafhankelijk van de ontwikkeling van de TOS ingevoerd, maar vertoont wel alle kenmerken ervan. Een tweede beschrijving betreft een montessorischolenge- meenschap voor voortgezet onderwijs. De TOS is daar destijds is ingevoerd door de onderzoeker, hetgeen bèta-testen in de weg zou kunnen staan. De school heeft echter al meer dan 15 jaar een nieuwe leiding, zodat de ontwikkeling van de school een eigen route heeft genomen. De school spreekt nog steeds van een kernteamstructuur en het is daarom interessant om de ontwikkeling van de organisatiestructuur en effecten daarvan op de langere termijn op professio- neel handelen en innovatiegemak te onderzoeken. Proposities die aan de orde zijn • P4 Invoering van teams leidt tot meer manifestatie van professioneel handelen type 2. • P5 Invoering van de TOS leidt tot meer innovatiegemak. • P6 Invoering van de TOS leidt tot verhoging van het werkplezier van leraren. • P7 Invoering van de TOS leidt tot meer toevallige professionele ontmoetingen. • P8 Bij de invoering, het onderhoud en het laten werken van de TOS speelt de schoolleiding een belangrijke (cruciale) rol. • P9 Invoering van de TOS versterkt de verbindingen tussen en binnen het besturingssysteem en het productiesysteem.