Ben van der Hilst

170 Focus op productieproces De verschuiving van onderwijsteam naar opleidingsteam in de scholengemeenschap is beïnvloed door de wens een aantal onderwijskundige ontwikkelingen vorm te geven (het samenvoegen van twee parallelle kernteams tot één team, omdat het programma in de afdeling vernieuwd moet worden, het samenvoegen van het onderbouw- en bo- venbouwteam om de doorgaande leerlijn vorm te geven). De focus ligt daarbij dus op veranderingen in het productieproces, de onderwijsorganisatie. Op grond van zowel efficiencyoverwegingen als ook de behoefte tot standaardisatie, worden dit soort ver- anderingen niet overgelaten aan afzonderlijke kernteams. Het lijkt erop dat de sterke verbinding tussen kernteam en de specifieke groep leerlingen wordt losgelaten ten behoeve van standaardisatie in de onderwijsorganisatie. Ook de scheiding die ge- maakt wordt tussen kernteamleden, vakdocenten en mentoren duidt op dit loslaten van deze verbinding: er vindt weer meer arbeidsdeling plaats. 6.5 Invoering van de TOS: een meervoudige gevalsstudie Inleiding In hoofdstuk 4 zijn de ervaringen met invoering en ontwikkeling van de TOS in de professionele praktijk van de auteur uitgebreid beschreven. De bèta-testing van het organisatiemodel, het onderzoek naar de effecten van invoeren van de TOS in andere organisaties, door andere schoolleiders, moet helderheid geven over het ge- nerieke karakter van het model. Omdat de TOS alle medewerkers en leidinggevenden raakt, kan gesproken worden van een buitengewoon invasief interventieonderzoek. Dat vraagt om zorgvuldige en nauwe samenwerking tussen de onderzoeker en de scholen ( participatief onderzoek ). Gekozen is voor een onderzoeksmodel waarbij de schoolleider eerst getraind wordt om de TOS in te voeren en te leiden (interventie van de onderzoeker). Daar zijn twee redenen voor: 1. De schoolleider speelt een belangrijke rol in het welslagen van de TOS, zoals al gebleken was in hoofdstuk 4 en de gevalsstudies in paragraaf 6.4. Dat betreft niet alleen het ‘technische’ onderhoud van het model, maar ook voor het welslagen ervan (bereiken van beoogde effecten) via het eigen handelen in de TOS. Dan past het dat de schoolleider direct de leiding neemt bij het implementeren van de TOS. 2. Invoering en leiden van de TOS wordt niet door de onderzoeker gedaan waardoor aan een belangrijke voorwaarde voor bèta-testen voldaan wordt.