Ben van der Hilst

178 P4 Invoering van de TOS leidt tot meer manifestatie van professioneel handelen type 2. De samenwerking tussen de leraren is sterk toegenomen en richt zich naast regelza- ken op het lesgeven en de ontwikkeling van leerlingen. Leraren nemen meer initiatie- ven voor verdere scholing. Leraren lossen meer zelf problemen op, stellen zich minder afhankelijk op van de schoolleider. De propositie wordt bevestigd. P5 Invoering van de TOS leidt tot meer innovatiegemak. Er doen zich in dit eerste jaar van invoering van de TOS geen ingrijpende onderwijs- kundige veranderingen voor. Het managementteam geeft wel aan dat de teams kleine veranderingen gemakkelijk invoeren. De teamleiders vinden de bereidheid bij leraren om de werkwijze ter discussie te stellen en te veranderen groter dan voor de invoering van de TOS. De propositie lijkt op te gaan in deze gevalsstudie. P6 Invoering van de TOS leidt tot verhoging van het werkplezier van leraren. Hoewel de invoering van de TOS met enige scepsis is ontvangen door een deel van de leraren, is het werkplezier toegenomen en wordt er minder gemopperd. Leraren rapporteren dit ook zelf. De ervaringen bevestigen de propositie. P7 Invoering van de TOS leidt tot meer toevallige professionele ontmoetingen. Deze propositie is opgenomen vanwege de onverwachte constatering in deze gevals- studie dat leraren gemakkelijker informele contacten aangaan binnen en buiten het onderwijsteam over onderwijsinhoudelijke zaken. P8 Bij de invoering, het onderhoud en het laten werken van de TOS speelt de schoolleider een belangrijke (cruciale) rol. De invoering van de TOS in deze school is sterk afhankelijk van de schoolleider. Deze kiest voor het organisatiemodel en begeleidt het team van leraren bij de implementa- tie. De schoolleider speelt een belangrijke rol bij het begeleiden van de teamleiders en moet nieuw gedrag vertonen ten opzichte van de leraren. De schoolleider benoemt dit zelf als ‘loslaten’, minder controleren, niet alles willen weten en oppassen voor het nemen van initiatieven die verantwoordelijkheden en bevoegdheden bij de onderwijs- teams wegnemen. De propositie wordt in dit verkennend onderzoek bevestigd.