Ben van der Hilst

191 6 Empirie Teamgericht organiseren Conclusies ten aanzien van de proposities P4 Invoering van de TOS leidt tot meer manifestatie van professioneel handelen type 2. De snelle toename van de manifestatie van professioneel handelen type 2 na invoering van de TOS is opvallend. Naast een groep leraren die onder alle omstandigheden dit handelen al laten zien, is er blijkbaar ook een flinke groep leraren waarbij dit handelen in potentie aanwezig is, maar waar in de situatie vóór invoering van de TOS onvoldoen- de beroep op is gedaan. Dit professioneel handelen hoefde dus niet eerst geleerd te worden, want dan zou de manifestatie pas na verloop van tijd zichtbaar worden. Schoolleiders en directeuren identificeren ook leraren die wat langer tijd no- dig hebben om zich te voegen in de nieuwe structuur, voor hen is er blijkbaar enige leertijd nodig voor het professioneel handelen type 2. De nieuwe structuur is voor deze groep een goede leeromgeving. In een paar scholen constateren de schoolleiders een enkele leraar die ook na enige tijd in de nieuwe structuur nauwelijks kenmerken van professioneel handelen type 2 vertoont, meestal in combinatie met onvoldoende kwa- liteit in de onderwijsleersituatie. P5 Invoering van de TOS leidt tot meer innovatiegemak. Hoewel er gedurende het eerste jaar van invoering van de TOS zich geen grote inno- vaties voordoen op de scholen, constateren leraren, schoolleiders en directeuren dat er gemakkelijk initiatieven genomen worden door de teams en dat er weinig ‘gedoe’ is rond veranderingen. P6 Invoering van de TOS leidt tot verhoging van het werkplezier van leraren. Er wordt een kleine verbetering van het werkplezier geconstateerd (het werkplezier wordt al als redelijk goed gepercipieerd voor de invoering van de TOS). Bij twee scho- len neemt het werkplezier toe na invoeren van de TROS. Het betreft scholen waarin voor invoering van de TOS vooral bijeenkomsten in het gehele team plaatsvonden en de sfeer bij deze bijeenkomsten als onveilig werd ervaren. P7 Invoering van de TOS leidt tot meer toevallige professionele ontmoetingen. Er wordt een duidelijke toename geconstateerd van het aantal toevallige professio- nele ontmoetingen. Leraren zoeken elkaar gemakkelijker op voor advies of samen plannen te maken. Ook wordt de schoolleider gemakkelijk benaderd.