Ben van der Hilst

200 Bevindingen • De gesprekken over de indeling in leerwegeenheden (waarmee de training start) worden intensief en betrokken gevoerd (“Zo hebben we nog nooit hierover met elkaar gesproken”). • Veel enthousiasme om in de onderwijsteams aan de slag te gaan met realistische opdrachten (bijvoorbeeld: “Wat zijn voor de komende maan- den de belangrijkste speerpunten voor het onderwijs aan deze groep?”). • De rol van procesbegeleider wordt erkend en meteen ingevuld. Gemeld wordt dat de gesprekken in de teams beter verlopen na aanstelling van de procesbegeleider. • In vier van de vijf scholen was de conclusie van de leraren na afloop van de training: “Laten we hier meteen mee doorgaan vanaf morgen”. Bij de schoolleiders was er meer aarzeling. • Twee van de vijf scholen hebben daadwerkelijk de TOS ingevoerd, kort na de praktijksimulatie. Opbrengst voor de scholen De praktijksimulatie van de invoering van de TOS levert bij de scholen veel enthousi- asme op en draagt bij aan een beter begrip van de werking van de TOS. Bij verdere besluitvorming over de TOS is er een gemeenschappelijk beeld en een gemeenschap- pelijke taal over wat de verandering inhoudt. Conclusies De praktijksimulatie van de methode lijkt geschikt voor een snel implementatieproces van de TOS, omdat met name voor de leraren goed zichtbaar wordt hoe de structuur kan werken. Leraren lijken de TOS gemakkelijk te accepteren. Bij de betrokken schoollei- ders is meer aarzeling. Leraren worden vooral enthousiast wanneer het gesprek in kleine kring over de inhoud van het onderwijs gaat. Voorzichtigheid is geboden om op grond van deze vijf casussen conclusies te trekken over de proposities. Gesteld kan worden dat de bevindingen in lijn zijn met de interventieonderzoeken in paragraaf 6.5. Opvallend is dat in alle vijf de gevallen de teams enthousiast aan de slag gaan, terwijl bij schoolleiders vaak twijfel wordt aange- troffen, ook over de receptie van de TOS door hun leraren.