Ben van der Hilst

230 Hetgeen hen tot de conclusie brengt: “… juist op het gebied van zeggenschap van teams en het structureel ver- ankeren van professionele ontwikkeling in het dagelijks werk en de geza- menlijke onderwijsontwikkeling van een team liggen nog veel kansen. Deze kansen wachten om benut te worden” (p. 11). Eerdere studies concluderen ook al dat het collectief leren rond de werkplek een krachtige leeromgeving vormt voor leraren (Diepstraten & Martens, 2010; Mitchell, Riley, & Loughran, 2010; Runhaar, Sanders & Sleegers, 2005). Langdurige opleidingen en trainingen hebben ook een positief effect op de kwaliteit van het lesgeven, maar vergen grotere investeringen in geld, tijd en inzet (Kwakman, 2003; Veen et al., 2010). Daarnaast zijn er transferproblemen: wegens het ontbreken van hechte samenwer- kings-verbanden in de school, is disseminatie van de opgedane kennis lastig (Evers et al., 2011; Snoek, 2013). Professionele leergroep (plg) Om de kracht van het leren van elkaar te benutten, is de laatste vijftien jaar de professionele leergroep in veel onderwijsinstellingen ge- ïntroduceerd. Hoewel in de literatuur verschillende definities gehanteerd worden voor de professionele leergroep, zijn in ieder geval algemene karakteristieken die Stoll et al. (2006) in een reviewstudie zijn tegengekomen: “Een groep professionals in de school (leraren, schoolleiders) komen re- gelmatig bijeen om met elkaar te reflecteren op de praktijk en te leren van elkaar teneinde de onderwijspraktijk te verbeteren” (p. 148). Bolam et al. (2005) keken in een uitgebreide reviewstudie naar de effecten van deel- name aan een professionele leergroep op de lespraktijk en concludeerden dat de volgende karakteristieken een professionele leergroep effectief maken (positief effect op leerlingresultaten): • Een gemeenschappelijke visie • Een ervaren collectieve verantwoordelijkheid voor leerresultaten • Gericht zijn op leren van leerlingen (en dus niet alleen op onderwijs) • Samenwerken bij het onderwijs aan dezelfde groep leerlingen, weder- zijdse afhankelijkheid • Focus op collectief en op individueel leren