Ben van der Hilst

231 7 Theorie Teamgericht organiseren Stoll et al (2006) voegen daarbij nog toe: • Vertrouwen en respect binnen de groep • Het verbinden van de professionele leergroepen binnen de school • Open staan voor en benutten van externe kennis In de meeste studies wordt niet duidelijk gemaakt wat de positie is van de professi- onele leergroep binnen de organisatiestructuur van de school. Soms gaat het over interdisciplinaire teams van leraren die eenzelfde opleiding verzorgen, soms betreft het een geheel schoolteam (veelal in het basisonderwijs), vaak ook betreft het groe- pen die geen gemeenschappelijke uitvoeringspraktijk hebben, maar speciaal voor het professionele leergroep-leren in het leven worden geroepen. In een aantal gevallen maken ook schoolleiders deel uit van een professionele leergroep met leraren. Boven- staande kenmerken van effectieve professionele leergroepen kunnen in hoge mate beïnvloed worden door de structuur waarbinnen deze werkt. Als een groep leraren binnen de organisatiestructuur een team vormt rond dezelfde groep leerlingen, vol- doet deze groep al aan een belangrijk criterium voor een succesvol opereren als pro- fessionele leergroep. Als vervolgens in de organisatiestructuur ook is vastgelegd dat deze groep collectief verantwoordelijk is voor het leren van deze leerlingen, wordt ook aan andere criteria voldaan. Een belangrijke reden waarom professionele leergroepen na enige tijd weer verdwijnen, is dat zij niet op deze manier verankerd zijn in de orga- nisatiestructuur (Vescio et al., 2008). Conclusie ten aanzien van de proposities De TOS voldoet aan de belangrijkste karakteristieken voor een effectieve professionele leergemeenschap voor het belang- rijke leren rond de werkplek. De teams en hun verantwoordelijkheden en bevoegdhe- den zijn verankerd in de organisatiestructuur. De toevoegingen van Stoll et al. (2006) die zich vooral richten op attituden, zijn niet direct te verwezenlijken via de verankering in de organisatiestructuur. Deze moeten bewerkstelligd worden door processturing binnen de teams. De literatuur over professionalisering van leraren en de professio- nele leergroep laat zien dat het samenwerken in teamverband onontkoombaar is voor een effectieve professionalisering. Deze onontkoombaarheid vereist verankering van die samenwerking in de organisatiestructuur. De theorie is ondersteunend voor propositie P4: Invoering van de TOS leidt tot meer manifestatie van professioneel handelen type 2. Een professionele leergroep is vaak een vrijblijvende groep van leraren (met soms ook een schoolleider erbij), die geen onderdeel vormt van de bestaande or- ganisatiestructuur. Blijkbaar zijn de bestaande samenwerkingsverbanden of teams binnen de organisatiestructuur te zwak gedefinieerd om als professionele leergroep te functioneren. Ook propositie P2 wordt dus ondersteund door deze invalshoek: in