Ben van der Hilst

242 Figuur 7.1 Teamleren als belangrijke schakel tussen individueel leren en organisatieleren Senge wijst erop dat het leren in teams geen vanzelfsprekendheid is, maar continu geleerd moet worden. Goede dialoog en discussie behoeven hoogwaardige processturing (Stigter, 2007). Van belang voor het teamleren is dat het team een gemeenschappelijke taak, een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid heeft en veel regelmogelijkheden om die verantwoordelijkheid waar te maken (Boudewijns, 2005; Oomen et al., 2014). 5. Systeemdenken Hierbij gaat het om de vaardigheid om relaties en afhankelijkheden te herkennen. Senge benadrukt dat deze discipline in elk van de andere vier verankerd moet zijn. Het gaat erom de grotere verbanden te zien, kunnen handelen met ‘alles hangt met alles samen’, en versplintering en fragmentatie tegengaan. Net als bij de bewustwording van mentale modellen zijn het de interacties in de teams die het systeemdenken op een hoger niveau kunnen brengen. In 2000 heeft Senge zijn ideeën toegepast op scholen (Senge, et al., 2000), maar daarin wordt opvallend genoeg geen extra aandacht besteed aan de organisatiestruc- tuur. In het boek wordt ervan uit gegaan dat leraren in een school als team werken, zonder nadere specificaties van het soort team. In Nederland publiceert de overheid al in 1995, aan het begin van de auto- nomievergroting van scholen, een nota met de titel ‘De school als lerende organisatie’ (Netelenbos, 1995). Daarin wordt gesteld dat scholen alleen het predicaat ‘goed’ kun- nen verwerven wanneer zij via constante dialoog binnen de school en met stakehol- ders buiten de school hun kwaliteit toetsen en verbeteren. Sindsdien wordt het begrip lerende organisatie veelvuldig gebruikt in schoolplannen als een na te streven doel. Het blijkt echter lastig om daar concrete vorm aan te geven, gezien het feit dat de intentie van scholen om een lerende organisatie te worden tot op heden onverminderd is gebleven. De klassieke arbeidsorganisatie van scholen met geïsoleerd van elkaar Individueel leren Team leren Organisatie leren