Ben van der Hilst

26 facetten van de context waarbinnen dit sturen plaatsvindt. Achtergronddomeinen (pa- ragraaf 2.3) bepalen de speelruimte van de schoolleider. Paragraaf 2.4 gaat over de schoolleider zelf en paragraaf 2.5 verkent de sturingsdomeinen die de schoolleider kan benutten bij de sturingsopgave. Het hoofdstuk problematiseert in paragraaf 2.6 de sturingsopgave van de schoolleider. 2.1 Een ordeningsmodel voor het sturen door de schoolleider Dit onderzoek concentreert zich op de sturingsopgave van de schoolleider. De On- derwijsraad (2018) constateert in haar rapport ‘Een krachtige rol voor schoolleiders’ dat schoolleiders een cruciale rol spelen bij de verbeteringen van de kwaliteit van het onderwijs. Tegelijkertijd constateert de Onderwijsraad dat deze rol niet eenvoudig is: “Schoolleiders staan voor nieuwe, complexe uitdagingen. In het bijzonder de laatste decennia worden scholen uitgedaagd om eigen inhoudelijke, organisatorische en strategische keuzes te maken, bijvoorbeeld op het gebied van curriculumontwikkeling, de lerende organisatie en gepersona- liseerd leren. Dergelijke veranderingen vragen om een duidelijke visie van de school op onderwijs, een meer flexibele organisatie en aanpassingen aan het onderwijsconcept” (p. 10). De Onderwijsraad heeft zorgen over de competenties van schoolleiders om deze rol te spelen en over de structuur en cultuur in scholen die belemmerend werken op het handelingsvermogen van de schoolleider. Er wordt veel gevraagd van de schoollei- ders. Zij doen hun werk binnen een gecompliceerde schoolorganisatie in een ingewik- kelde en snel ontwikkelende maatschappelijke context. De handelingen van de schoolleider worden in deze studie sturingsacties ge- noemd: het zijn handelingen met de intentie processen of personen te beïnvloeden. Be- halve voor de onderwijskwaliteit draagt de schoolleider als werkgever (of namens deze) ook zorg voor het welzijn, het werkplezier van de medewerkers. Een groot deel van de sturingsacties van de schoolleider zijn (uiteindelijk) gericht op het handhaven of verbe- teren van de kwaliteit van het onderwijs. Het onderscheid tussen handhaven en verbe- teren doet recht aan de vele sturingsacties die de schoolleider dagelijks onderneemt om storingen op te heffen. Een schoolleider is niet steeds bezig om verbeteringen aan te brengen of nieuwe ontwikkelingen in gang te zetten. Het handhaven van bestaande kwaliteit slokt al veel tijd en energie op (Onderwijsraad, 2018). Een beperkt deel van de sturingsacties van schoolleiders is gericht op het verbeteren van de kwaliteit.