Ben van der Hilst

302 9.6 Prototype De scholen die, al of niet in het kader van dit onderzoek, de TAO hebben ingevoerd, kunnen als werkende voorbeelden dienen. School X (paragraaf 6.4.1) is een school- voorbeeld van een teamgecentreerde arbeidsorganisatie. Een prototype is echter niet direct een voorbeeld dat in de eigen praktijk gekopieerd kan worden. Invoeren van een teamgecentreerde arbeidsorganisatie gebeurt vrijwel altijd in een bestaande context. Dat vraagt om een eigen (her)ontwerpproces, toegesneden op de specifieke sociale werkelijkheid van de eigen school. Het voorbeeld van school X laat ook zien dat er een sterke verbinding is met de specifieke visie van de school. De eigen visie van de school bepaalt bijvoorbeeld de keuze voor de leerwegeenheden en de keuze van de onderwijsorganisatie, die beide bepalende factoren zijn voor de inrichting van de TAO. Zeer veel scholen hebben school X bezocht. Hoewel bezoekers zo’n bezoek inspirerend vinden, heeft dit nauwelijks geleid tot het overnemen van de bijzondere organisatiestructuur. Mogelijk komt dat doordat bij zo’n bezoek de onderliggende prin- cipes voor de organisatie-inrichting niet zichtbaar zijn, omdat de herkenning ervan al een paradigmaverandering vereist. Dit vormt een tweede reden om de waarde van een prototype niet te overschatten. De andere vier onderdelen van de oriëntatiebasis kunnen bij het eigen maken van het concept niet gemist worden.