Ben van der Hilst

314 10.2 Bijdrage aan en aanbevelingen voor de praktijk Scholen Deze studie levert een veelbelovend antwoord op de uitdagingen waarmee scholen geconfronteerd worden. Op grond van de oriëntatiebasis voor het inrichten van de teamgecentreerde arbeidsorganisatie (TAO) in hoofdstuk 9 kunnen scholen hun organisatiestructuur analyseren en zodanig herontwerpen, dat zowel het profes- sioneel handelen van leraren (en daarmee de kwaliteit) als ook de wendbaarheid van de organisatie positief beïnvloed worden. Bovendien is het werkplezier van leraren bij het herontwerp gebaat. Daarmee levert deze studie een antwoord op het praktijk- probleem dat in hoofdstuk 1 geïdentificeerd werd: hoe kan de schoolleider sturen op kwaliteit, wendbaarheid en werkplezier in de snel veranderende en complexe context waarin het onderwijs zich beweegt? Het antwoord op deze vraag moet dus niet ge- zocht worden in het nog sterker sturen op de inhoud van het onderwijs, het complexer maken van de onderwijsorganisatie of het sterker inzetten van instrumenten in het personeelsbeleid (handelingen vanuit de besturingsstructuur). De start ligt bij het de- finiëren van de kernactiviteit van de school, namelijk dat een aantal experts bijdraagt aan de ontwikkeling van een leerling, en dat als basis te nemen voor een zo eenvoudig mogelijke organisatie. Alle andere elementen van de arbeidsorganisatie worden ver- volgens toegevoegd met als doel het werk van de onderwijsteams op een congruente wijze te ondersteunen. Deze inrichtingsprincipes zijn gelijk voor alle sectoren van het onderwijs. Ten opzichte van het dominante sturingsparadigma betekent dit een her- ontwerp dat alle elementen van de arbeidsorganisatie raakt. Er lijken geen contra-in- dicaties te zijn voor de invoering van de TAO: in welke toestand een school zich ook bevindt, invoeren van een structuur waarbij de kernactiviteit meer focus krijgt, kan deze toestand niet nadelig beïnvloeden. Uiteraard bepaalt de toestand van de school wel het gemak en het initiële succes van de invoering. In een school waar bijvoorbeeld leraren lange tijd niet als professionals zijn aangesproken of gedemoraliseerd zijn vanwege ingrijpende gebeurtenissen, zal extra ondersteuning van de onderwijsteams gevraagd worden. De schoolleider De rol van de schoolleider De studie laat zien dat de schoolleider een doorslaggevende rol speelt bij een succes- volle invoering van de TAO. Bepalend is in hoeverre de schoolleider zich kan losmaken van het dominante sturingsparadigma en beschikt over de ontwerpkennis van de TAO en over de vaardigheden die het teamgecentreerde leiderschap in de TAO vraagt.