Ben van der Hilst

315 10 Discussie Teamgericht organiseren Opleiding van schoolleiders In dit onderzoek blijkt dat bij schoolleiders nauwelijks ontwerpkennis over de orga- nisatiestructuur van scholen aanwezig is. Het verdient aanbeveling dat deze kennis een belangrijk deel uitmaakt van het curriculum van de schoolleidersopleiding en dat schoolleiders voortdurend uitgedaagd worden om de arbeidsorganisatie nauwkeu- rig te onderzoeken op zijn effectiviteit. Bij de beschrijving van de competenties voor schoolleiders, zoals bijvoorbeeld vastgelegd is in het register voor schoolleiders po en vo, moet nadrukkelijker de competentie worden benoemd om een teamgecentreerde arbeidsorganisatie in te richten en daar leiding aan te geven. Houding en vaardighe- den die behoren bij ‘nabij leiderschap’, dienen in de opleiding een prominente plaats te hebben. Het dominante discours over het schoolleiderschap gaat over leiderschap, leiderschapsstijlen en leidinggeven aan verandering en weerspiegelt daarmee nog te zeer het ‘manageralisme in schaapskleren’, het heroïsche model van de schoolleider als grote roerganger. De leraar Professionaliteit De studie definieert twee typen professioneel handelen: het professioneel handelen in het onderwijsleerproces (type 1) en in de organisatie (type 2) en geeft voor beide typen omschrijvingen. In de organiser van de oriëntatiebasis in hoofdstuk 9 wordt het professioneel handelen van leraren als een van de twee pijlers van het organisatie- model aangegeven. De tweede pijler wordt gevormd door de opvatting dat het le- raarschap in nauwe samenwerking met de andere betrokkenen bij een leerling wordt uitgevoerd. De professionaliteit van de leraar wordt hiermee gedefinieerd en deze definiëring sluit aan bij de opvatting dat het leraarschap een professie is: de leraar wil het goede goed doen. De ontwikkeling van de inrichting van de arbeidsorganisatie in de laatste decennia laat zien dat deze definiëring van het beroep niet vanzelfsprekend is: de leraar wordt gezien als een ‘gewone’ werknemer die aangestuurd, geprofessi- onaliseerd en gecontroleerd moet worden vanuit een besturingssysteem met meer- dere managementlagen. (Voortdurende) explicitering van de professionaliteit met benadrukking van beide typen professioneel handelen van leraren is dus nodig, ook door de beroepsgroep zelf. Een professioneel statuut lijkt een goed instrument om de professionaliteit van de leraar en de daarbij behorende inrichting van de arbeidsorga- nisatie vast te leggen.