Ben van der Hilst

Tabel 2.2 De effecten van de npm karakteristieken op het Nederlandse onderwijs Karakteristieken van new public management Voorbeelden van effecten op het Nederlandse onderwijs Devolutie Fusies tot grotere eenheden. Autonomie van besturen. Lumpsum-financiering. Eigen personeelsbeleid. Grote nadruk op beheer. Marktwerking Concurrentie tussen scholen. Pr-afdelingen op scholen. Meetbare resultaten en verantwoording Nadruk op toets- en examenresultaten. Output-financiering. Uitbreiding van de inspectie en het stelsel van accreditaties. Sterkere nadruk op standaardisering van toetsing, zoals gemeenschappelijke proefwerken en uitgebreide programma’s van toetsing en afsluiting in het vo en de eindtoets in het po. Verplichte jaarverslagen. Kostenreductie “Heroriëntatie onderwijssalarissen” (hos-operatie) in 1985, waarbij de aanvangssalarissen worden verlaagd, de lengtes van salarisschalen worden verhoogd en de verbinding tussen opleiding en salarisschaal wordt losgelaten. In latere jaren vindt kostenbeheersing plaats via het bevriezen van de salarissen en het toepassen van efficiëntie-kortingen bij de invoering van de lumpsum financiering. Ook de decentralisatie van de scholenbouw en het onderhoud naar gemeenten en besturen gaat gepaard met kostenbesparingen voor de centrale overheid. Manageralisme Beheersing van het arbeidsproces (regelen, coördineren en controleren) Uitbreiding management met bestuur in de school, lijnmanagement en teamleiders. Invoeren van normjaartaak met gedetailleerde urenverdeling (‘takenplaatjes’). Centrale roostering. Invoering gesprekscyclus. Onderscheid strategisch, tactisch en operationeel niveau. Professionalisering schoolleiders, vooral op het gebied van verandermanagement. Versterking ondersteunende diensten ten behoeve van het management. Ontwikkeling strategische beleidsplannen, hanteren ‘plan-do-check-act’ cyclus, professionaliseringsbeleid voor leraren. Arbeidsdeling Versterking van de al aanwezige arbeidsdeling in scholen door invoering van mentoraat, loopbaanontwikkeling en -begeleiding en zorgfunctionarissen. Aparte instellingen voor ontwikkeling van curriculum en voor begeleiding van innovaties in scholen. Machts- verdeling Invoering wet op de medezeggenschap en wet op de ondernemingsraad in het onderwijs. 2 Sturingsopvage Teamgericht organiseren 37