Ben van der Hilst

54 Mintzberg (1979) hanteert een bredere definitie van het begrip organisatiestructuur. Hij onderscheidt een aantal onderdelen die in samenhang de organisatiestructuur vormen. Het topmanagement of bestuur (daar waar de strategische beslissingen genomen worden), het lijnmanagement tussen de top en het uitvoerend gedeelte, de uitvoerende kern (“de werkvloer”), de ondersteunende diensten (bijvoorbeeld personeelszaken of financiën) en de technische systemen (planningen, procedures, roosters). Later voegde hij hieraan ook de ideologie van de organisatie toe als zesde onderdeel. Omdat deze studie een smalle definitie gebruikt voor organisatiestructuur (zie boven) wordt voor de bredere definitie van Mintzberg in deze studie de term ar- beidsorganisatie gebruikt. Ook de beschrijving van de werkprocessen wordt tot de arbeidsorganisatie gerekend. De organisatiestructuur is in deze studie dus een aspect van de arbeidsorganisatie. In navolging van de moderne sociotechniek (zie bijvoor- beeld Cox-Woutstra, 2000) onderscheidt deze studie de productiestructuur (uitvoe- rende kern), de besturingsstructuur (bestuur en management) en de ondersteunings- structuur. Deze studie gebruikt deze drie termen binnen de gehanteerde definitie van de organisatiestructuur. Dus met productiestructuur wordt bedoeld de verdeling van werkzaamheden, verantwoordelijkheden en bevoegdheden over de actoren die de kernactiviteit van de school, het onderwijsleerproces, uitvoeren, met hun onderlinge (hiërarchische) verbindingen. De organisatiestructuur bestaat aldus uit drie onderde- len (figuur 3.1). Figuur 3.1 De drie onderdelen van de organisatiestructuur De technische systemen en de ideologie van de organisatie worden dus in deze stu- die niet tot de organisatiestructuur gerekend. De organisatiestructuur kan worden weergegeven in een organogram . De organisatiestructuur bestaat ook zonder de per- sonele invulling van de actoren. De organisatiestructuur kan geabstraheerd worden van de verzameling individuen en groepen die deel uitmaken van de organisatie. De organisatiestructuur is een artefact, dat op de tekentafel ontworpen en veranderd kan worden, los van de personele invulling. Besturings- structuur Productie- structuur Onder- steunings- structuur