Kim Annink

278 Chapter 13 NEDERLANDSE SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) Perinatale asfyxie, zuurstofgebrek rondom de geboorte, kan leiden tot hersenschade. Het klinische beeld wat hiermee gepaard gaat wordt hypoxisch- ischemische encefalopathie (HIE) genoemd. HIE is een wereldwijd probleem en heeft invloed op de toekomstperspectieven van vele pasgeborenen en hun families (1,2). Naar schatting ontwikkelden in 2010 wereldwijd 1,15 miljoen pasgeborenen HIE na perinatale asfyxie: 287,000 pasgeborenen overleden, 233,000 hadden op de lange termijn ernstige neurologische ontwikkelingsproblemen en 181,000 hadden milde ontwikkelingsproblemen (2). De initiële hersenschade ontstaat tijdens het acute moment van zuurstofgebrek van de foetus tijdens of vlak voor de geboorte. Enkele uren na de geboorte ontstaat er echter een tweede piek in de processen die leiden tot hersenschade, wanneer de bloedsomloop en zuurstoftoevoer worden hersteld door de reanimatie. De nieuwe toevoer van zuurstof in het lichaam van de pasgeborene leidt tot de vorming van vrije radicalen, bijvoorbeeld superoxide, die schadelijk zijn voor de hersenen (3,4). De productie van deze vrije radicalen leidt ook tot een ontstekingsreactie en tot een verminderd herstel van de hersencellen (4). Deze tweede piek van hersenschade, ook wel reperfusieschade genoemd, leidt ook tot een substantieel deel van de hersenschade. Bij pasgeborenen met HIE is het belangrijk om de uitgebreidheid van eventuele hersenschade in kaart te brengen, omdat dit belangrijk is voor het voorspellen van cognitieve en motorische problemen op de lange termijn. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van verschillende technieken. Voor het voorspellen van de neurologische uitkomst bij pasgeborenen is de volgende trias essentieel: beeldvorming van de hersenen, het bepalen van elektrische hersenactiviteit en het klinisch (neurologisch) beeld (5). De gouden standaard voor beeldvorming van de hersenen bij pasgeborenen is MRI. Het is bekend dat we met MRI de motorische en cognitieve problemen op tweejarige leeftijd goed kunnen voorspellen voor pasgeborenen met HIE (6). Op dit moment is de enige effectieve behandeling om hersenschade bij HIE te verminderen koeling (1). Pasgeborenen met matige tot ernstige HIE worden gedurende 72 uur gekoeld tot 33.5 graden Celsius (7). Deze behandeling moet binnen 6 uur na de geboorte worden gestart. Koeling vermindert de kans op overlijden en ernstige cognitieve en motorische problemen bij pasgeborenen met HIE (1,8–12).