Marlot Kuiper

319 worden dan steeds anders benaderd. In het medische domein en het veld van ‘implementatie wetenschap’ worden standaarden veelal vooral gezien als technisch instrument dat, wanneer juist geïmplementeerd, tot de gewenste effecten zal leiden. Vanuit sociologisch perspectief worden professionele standaarden juist gezien als complex sociaal instrument dat bestaande relaties zal beïnvloeden. Daar waar professionele standaarden aanvankelijk gezien worden als een manier te professionaliseren en legitimiteit te verkrijgen, worden praktijken makkelijk meetbaar en vergelijkbaar, en worden de deuren geopend voor controle van buitenaf. Standaardisatie wordt dan een onderdeel van een organisatielogica, die met waarden als objectiviteit, efficiëntie en meetbaarheid haaks staat op een professionele logica, die zich juist vooral kenmerkt door waarden als autonomie, altruïsme, empathie. Standaarden kunnen dan zelfs ‘gevaarlijk’ worden, omdat zij medisch handelen reduceren tot ‘kookboek geneeskunde’. Professionals zullen zich verzetten en/of standaarden manipuleren, om hun positie te beschermen. Een meer hedendaags perspectief ziet organisaties en professies niet langer als dichotoom. Vanuit het perspectief van hybride of georganiseerde professionaliteit wordt de komst van nieuwe professionele standaarden gezien als georganiseerde reactie op nieuwe uitdagingen, waarbij organisaties en professies niet tegenover elkaar worden gesteld, maar organiseren een natuurlijk onderdeel wordt van professioneel handelen. Standaarden worden dan niet gezien als ‘gevaar’ of strategisch middel om de professionele positie te beschermen, maar als een manier om te kunnen omgaan met nieuwe uitdagingen. Kortom, de relatie tussen standaarden en professionals wordt betwist, waarbij meerdere perspectieven bestaan en we moeten uitzoeken ‘hoe het echt zit’. Vooral het micro-perspectief vraagt om aandacht, hoe zogenoemde ‘frontline’ professionals dagdagelijks werken met standaarden. Door de combinatie van verschillende theoretische perspectieven (die uitgebreid worden besproken in hoofdstuk 2 ) en empirisch onderzoek levert dit proefschrift een bijdrage aan actuele debatten over de herijking of ‘reconfiguratie’ van professionaliteit. De hoofvraag van dit onderzoek luidt: “Hoe en waarom werken professionele standaarden in prestatiegerichte medische domeinen?” De hoofvraag wordt beantwoord middels een studie in de operatieve zorg. Dit onderzoeksdomein is gekozen, ten eerste, omdat chirurgische specialismen het boegbeeld van klassieke professionaliteit met bijbehorende professionele