Marlot Kuiper

320 Connective Routines waarden, en ten tweede, omdat de medische wereld gezien kan worden als de koploper in standaardisatie. Zeker binnen de chirurgische zorg volgen veranderingen elkaar in rap tempo op, en worden nieuwe standaarden aangewend om ontwikkelingen te kunnen bijbenen. Daarnaast is externe druk, bijvoorbeeld door de media, een belangrijke motivator voor verdere standaardisatie en verantwoording. De uitwerking van standaardisatie op professioneel handelen is zodoende goed zichtbaar. In dit onderzoek ligt de nadruk op een veiligheidschecklist voor operatieteams, waarbij op cruciale momenten in het operatieproces belangrijke items zoals identiteit van de patiënt en juiste operatiezijde moeten worden gecontroleerd. Dergelijke checklists staan bekend als ‘static sequential checklist’ omdat zij controle en bevestiging van verschillende actoren in het team vereisen. Veiligheidschecklists worden daarom niet alleen geassocieerd met het verminderen van vermijdbare fouten, maar ook met het ofwel versterken van de ‘productie’ of juist verbeteren van teamwerk en communicatie. Onderzoeksperspectief en aanpak Om te kunnen onderzoeken hoe standaardenwerken, is een onderzoeksperspectief nodig dat recht doet aan professioneel handelen binnen organisatieverbanden. Het ontwikkelen van dit perspectief staat centraal in hoofdstuk 3 . Literatuur over routines biedt aanknopingspunten om te bestuderen hoe medische teams dagdagelijks werken met standaarden. Een relatief nieuwe stroming binnen routinetheorie beschouwt routines als “herkenbare, herhalende patronen van afhankelijke taken die worden uitgevoerd door meerdere actoren.” Dit perspectief ziet een routine als een dynamisch systeem, bestaande uit een ostensieve dimensie (ideeën over wat de routine is, het ‘sturingsprincipe’) en een performatieve dimensie (het daadwerkelijke gedrag, dat wat mensen doen). Daarnaast worden artefacten onderscheiden als materiële representaties die de routine modelleren. Een operatieve veiligheidschecklist voor operatieteams kan gezien worden als professionele routine. De ostensieve dimensie bestaat uit de ideeën die individuen in het operatieteam hebben over de checklist; wat is het, hoe moet het gebruikt worden, wat is de waarde ervan? Deze abstracte ideeën sturen de daadwerkelijke gedragingen; hoe teams werken met de checklist. De ostensieve en performatieve dimensies beïnvloeden elkaar. De materiele artefacten die dienen als ‘model’ voor de routine zijn bijvoorbeeld posters die de checklist visualiseren, de checklijst op papier, of representaties van de checklijst in softwaresystemen.