Marjon Borgert

218 Chapter 10 UITDAGINGEN VOOR DE TOEKOMST Een ziekenhuis kan worden beschouwd als een zeer complexe organisatie vanwege de diverse interacties tussen mensen (patiënten, familie, ziekenhuispersoneel), de organisatie (teams, afdelingen, ziekenhuis) en de nanciële en politieke omgeving. 24 Complexiteit bestaat voornamelijk in dynamische systemen. Een IC is een voorbeeld van een dynamisch systeem vanwege de verscheidenheid in technologieën, behandelingen, medicatie, ernst van ziekte van de patiënt en de omstandigheden waarin gewerkt wordt. 18,25,26 De kans op het ontstaan van fouten is hoog in dynamische systemen. Vandaar dat patiëntveiligheid in een IC-omgeving een uitermate belangrijk onderwerp is, doch zeer complex. Patiëntveiligheid is een breed onderwerp dat zich afspeelt op verschillende organisatieniveaus. Het wordt toegepast op verschillende patiëntencategorieën en waarvoor veel verschillende technieken en interventies bestaan. Tevens wordt patiëntveiligheid beïnvloed door culturele, technische, klinische, psychologische en nanciële aspecten. 27 In deze context, gekarakteriseerd door complexiteit, zijn de onderzoeken in dit proefschrift uitgevoerd. Het is een enorme uitdaging om nieuwe evidence-based interventies succesvol te implementeren in de dagelijkse praktijk (Hoofdstuk 2 en 7). Bij iedere verandering in een organisatie zijn er verschillende factoren die de implementatie daarvan belemmeren. Cabana et al. heeft een systematisch literatuur onderzoek uitgevoerd waarin belemmerende factoren werden geïdenti ceerd bij het naleven van klinische richtlijnen door artsen. 28 De factoren kunnen grofweg worden geclassi ceerd als weerstanden met betrekking tot kennis, attitude en externe factoren, zoals patiënt-, richtlijn- of omgevingsfactoren. 28 Een succesvolle implementatie hangt samen met de bewustwording dat er voor vrijwel iedere zorgverandering belemmerende factoren aanwezig zijn en dat er zorgvuldig gezocht wordt naar gepaste interventies om deze factoren aan te pakken. 2,29,30 Voor een e ectieve aanpak van een implementatietraject is het aan te bevelen om een gedegen en goed onderbouwd implementatieplan op te stellen. Dit planmoet minimaal een analyse bevatten van de doelgroep, de omgeving en van de aanwezige belemmerende factoren. 29 Deze informatie is nodig om een gepaste implementatiestrategie in te zetten voor die speci eke situatie. Een vaak toegepaste strategie om kwaliteitsverbeteringsinterventies te implementeren is audit en feedback (A&F). 31 Uit de literatuur blijkt dat A&F matig e ectief is. 31 A&F lijkt het meest e ectief wanneer dit wordt toegepast door een senior collega of supervisor, wanneer dit zowel schriftelijk als mondeling wordt overgedragen, wanneer de doelen meetbaar zijn of wanneer het tijdig wordt verstrekt, d.w.z. minstens een maal per maand. 31 Gegeven de heterogeniteit van de studies in uitkomst of methodologie waarin dit is afgeleid, kunnen hier echter geen harde conclusies aan worden verbonden. 31