Marjon Borgert

219 Dutch summary / Nederlandse samenvatting Er zijn diverse implementatiestrategieën die zouden kunnen worden toegepast. Reminders, A&F of educatie zijn enkele voorbeelden van strategieën die zeer frequent worden ingezet. De verschillende strategieën variëren in e ectiviteit (Hoofdstuk 6). 32 Tot dusver is in de literatuur niet aangetoond welke implementatiestrategie of combinatie van strategieën het meest e ectief is. De actuele status is dat iedere zorgverandering of vernieuwing maatwerk vereist, waarbij vaak meervoudige strategieën ingezet dienen te worden om alle weerstanden te overwinnen, dus om de implementatie te laten slagen. De implementatiestrategieën moeten bij voorkeur met evidence worden onderbouwd en gebaseerd zijn op een wetenschappelijke theorie. 33,34 Echter, vanwege de onzekerheid in uitkomst van iedere implementatieactiviteit, zullen de kosten en tijdsinvesteringen van de implementatie telkens opnieuw goed in ogenschouwmoeten worden genomen. De additionele kosten van eenmeervoudige implementatiestrategie moeten worden afgewogen tegen de reële kans dat de implementatie enkel zal leiden tot een geringe verandering van het professionele gedrag. 31 Zoals beschreven in de introductie sectie, moeten wij ons realiseren dat fouten in de zorg zullen blijven bestaan. 35,36 Echter, menselijke fouten worden niet veroorzaakt door een individu, maar ontstaan doordat er tekortkomingen zijn in het systeem of in de organisatie. 37 Om patiënten beter te beschermen tegen het ontstaan van menselijke fouten in de zorg, zullen klinische processen of werkomgevingen opnieuw ingericht moeten worden. Dit kan bijvoorbeeld worden gerealiseerd door het simpli ceren of standaardiseren van zorgprocessen, het automatiseren of standaardiseren van technische (hulp)middelen of door het verminderen van het simpelweg vertrouwen op het geheugen van mensen (Hoofdstuk 2 en 7). 27,38,39 Door het gebruik van dergelijke methoden kunnen zorgprocessen worden geoptimaliseerd om betrouwbare zorg te leveren. Dit laatste houdt in dat zorgverleners klinische procedures uitvoeren volgens de richtlijnen, zoals het toepassen van handhygiëne of het tijdig starten van antibiotica bij septische patienten. 40 De toepassing van zorgbundels of instrumenten om vitale dreiging eerder te herkennen zijn voorbeelden van interventies om de adherentie aan richtlijnen te bevorderen (Hoofdstuk 2 en 7). Dergelijke kwaliteitsverbeterings- interventies zijn noodzakelijk en worden wereldwijd toegepast in ziekenhuizen. Echter, om grote verbeteringen in de kwaliteit van zorg door te voeren is meer nodig. Deze kwaliteitsverbeterings-interventies kunnen bijvoorbeeld worden toegepast in combinatie met strategieën om de veiligheidscultuur binnen de organisatie te verbeteren. Een veiligheidscultuur wordt steeds belangrijker voor ziekenhuizen die streven naar een hoge mate van patiëntveiligheid. 41 Een veiligheidscultuur weerspiegelt de houding, waarden en normen, beleving en levensovertuiging van leidinggevenden