Marjon Borgert

220 Chapter 10 en medewerkers in relatie tot het nemen van risico’s, naleven van regelgeving, zich uitspreken over veiligheid en waarde hechten aan risicomanagement. 42,43 De veiligheidscultuur kent sterke verschillen tussen afdelingen of groepen mensen. Iedere groep of discipline heeft zijn eigen cultuur en gebruiken. 27 Organisaties met zogenoemde ‘hoog veiligheidsculturen’ zijn meer bereid om gedrag te veranderen en zijn daarnaast geassocieerd met betere en meer betrouwbare zorgprocessen. 44 Pronovost et al. laat in zijn studie naar de implementatie van de centrale lijn bundel zien, dat het promoten van een veilige cultuur resulteert in een sterke reductie van het aantal centrale lijn infecties. 44 Echter, het verbeteren van een veiligheidscultuur op een afdeling of binnen een organisatie is niet eenvoudig. Dit kan alleen worden bewerkstelligd wanneer leiders zichtbaar bereid zijn om te veranderen en wanneer ziekenhuismedewerkers door leidinggevenden worden aangemoedigd om openlijk te spreken over veiligheidsproblemen. Het niet bereiken van een dergelijke veiligheidscultuur kan bijvoorbeeld leiden tot het niet melden van (ernstige) incidenten. Ziekenhuismedewerkers kunnen angst hebben om afgerekend te worden op de fouten die zijn gemaakt of denken dat het melden van incidenten niet leidt tot verbetering van zorg. 41-443 Een veiligheidscultuur dient op alle lagen van een organisatie aanwezig te zijn om de kwaliteit van zorg te kunnen verbeteren. In ziekenhuizen is risicomanagement cruciaal om de kwaliteit van zorg te verbeteren en de patiëntveiligheid te verhogen. 35 Zorgprocessen dienen systematisch gemonitord en geanalyseerd te worden om potentiële risico’s te signaleren. Dit geeft belangrijke informatie over de mate van variabiliteit binnen zorgprocessen. De resultaten zijn bruikbaar om vervolgens risico reducerende maatregelen in te zetten. 18 Zorgbundels worden vaak gebruikt als instrumenten om zorgprocessen continu te monitoren. 14,17 Met behulp van zorgbundels kan worden gemeten in hoeverre interventies binnen een bepaald proces al dan niet worden uitgevoerd. Met deze bevindingen kunnen de nodige aanpassingen worden gedaan om de adherentie aan de zorgbundel te verhogen (Hoofdstuk 7). Tevens kan een zorgbundel worden gebruikt om vooraf gede nieerde kwaliteitsindicatoren te meten. 14,46 Een kwaliteitsindicator geeft een verandering weer als gevolg van de invoering van een bepaalde interventie. Door het continu monitoren van het e ect van een zorgbundel op de kwaliteitsindicator, kunnen veranderingen in de uitvoering van het zorgproces worden ontdekt (Hoofdstuk 8). De inzet van kwaliteitsindicatoren in combinatie met kwaliteitsverbeteringsinterventies zijn reeds e ectief gebleken om de kwaliteit van zorg te verbeteren. 47 De veiligheid in ziekenhuizen kan echter niet worden verbeterd met een kwaliteitsindicator gericht op één zorgproces. Meer indicatoren zijn nodig in combinatie met andere methoden om veiligheidsgerelateerde onderwerpen te monitoren op afdelingen of binnen de gehele organisatie. Voorbeelden van de andere methoden zijn veiligheidsvisiterondes,