Martine van der Pluijm

216 Samenvatting (Summary in Dutch) is het ontwerpen van een nieuwe aanpak wenselijk, waarmee leraren in de voorschool en onderbouw de begeleiding van kinderen en ouders in hun werk kunnen verbeteren. De hoofdvraag van dit onderzoek is: Welke aanpak kunnen leraren van jonge kinderen gebruiken om partnerschappen aan te gaan met laagopgeleide ouders met als doel de taalontwikkeling van hun kinderen te stimuleren? Voor dit onderzoek maken we gebruik van een ontwerpgerichte benadering, die ons in staat stelt nauw aan te sluiten bij behoeften van zowel ouders als leraren en in samenwerking met hen te werken aan het benodigde ontwerp. We hebben vier studies uitgevoerd om de hoofdvraag te beantwoorden. De eerste studie is een review van empirisch onderzoek gericht op activiteiten en strategieën die laagopgeleide ouders kunnen gebruiken om de taalontwikkeling van hun jonge kind te stimuleren en effectieve manieren om deze kennis aan ouders over te dragen. Hiervoor hebben we 28 studies geanalyseerd die inzicht geven in de effecten van interventies voor laagopgeleide ouders op de mondelinge taalontwikkeling van jonge kinderen (3-8 jaar). In de tweede studie wordt een prototype ontworpen van het programma Thuis in Taal, dat bestaat uit een serie ontwerpprincipes (onder meer afkomstig uit de review studie) om partnerschappen aan te gaan tussen school en laagopgeleide ouders en om de kwaliteit van ouder-kind interacties te bevorderen. In samenwerking met leraren, schooldirecteuren, ouderconsulenten en ouders hebben we onderzocht welke aanpassingen in de ontwerpprincipes nodig zijn om knelpunten op te lossen die participanten ervaarden bij het toepassen ervan. Aan de hand van deze resultaten is het prototype aangepast. In de derde studie hebben we dit nieuwe programma Thuis in Taal geïmplementeerd in de groepen van 14 leraren van zeven scholen in Rotterdam (groepen 0 tot en met 3). Onderzocht is of de leraren in staat waren de ontwerpprincipes toe te passen en in staat waren de principes aan te passen aan de specifieke behoeften van de ouders. In de vierde studie is gekeken naar de ontwikkeling van percepties en ouder-kind interacties van de ouders die deelgenomen hebben aan het onderzoek. Hiervoor hebben we onderzocht hoe de percepties van ouders en hun taalactiviteiten thuis zich in een jaar ontwikkelden bij een heterogene steekproef van ouders ( n =71) met verschillende opleidingsniveaus. In een steekproef van alleen laagopgeleide ouders ( n =19) hebben we nader bekeken hoe de ouder-kind interactie zich ontwikkelde in speciaal ontworpen ouder-kind activiteiten. Dit gebeurde in acht groepen van vier basisscholen. In beide gevallen hebben we gekeken of de kwaliteit van de overdracht door leraren een rol speelde in de ontwikkeling van percepties en gedrag bij ouders. Belangrijkste bevindingen Door middel van de reviewstudie hebben we activiteiten en strategieën verzameld die laagopgeleide ouders kunnen gebruiken om de mondelinge taalontwikkeling van hun jonge kinderen te stimuleren. Aanvullend hebben we kennis opgedaan over hoe deze interventies aan deze groep ouders kunnen worden overgedragen. De onderzoeksvragen waren: 1) Welke