Hester Paanakker

207 SAMENVATTING WAARDENDIVERGENTIE EN HET FRONTLINIE VAK (SUMMARY IN DUTCH) Introductie en Achtergrond Hoewel we weten dat publieke waarden een belangrijke rol spelen in de vormgeving en uitvoering van publieke dienstverlening, blijft de bestudering van die waarden nogal eens beperkt tot een set van vaste en erg abstracte principes. Het is dan onduidelijk wat de praktische rol, betekenis en totstandbrenging van die waarden is in de uitvoeringspraktijk. Vooral in frontlinie beroepen, zoals politieagent(e), onderwijzer(es), of verpleegkundige, levert dat een blinde vlek op. Hoe verhouden publieke waarden zich nu precies tot vakmanschap in de frontlinie? Hebben de frontlinie professionals, hun directe managers, hun directie, en beleidsmakers die opereren binnen dezelfde sector eenzelfde beschouwing en begrip van waarden van frontlinie vakmanschap of niet? En hoe beïnvloedt dat de kwaliteit van publieke dienstverlening en de professionals die daar werkzaam zijn? In dit proefschrift worden deze vragen onderzocht in het Nederlandse gevangeniswezen. Ondanks haar belangrijke maatschappelijke rol in het terugdringen van recidive en het bijdragen aan een veilige samenleving, blijft de werkwijze van penitentiair personeel voor een groot deel van de buitenwereld verborgen. Maar gevangenisbewaarders, in Nederland penitentiaire inrichtingswerkers (PIW’ers) genoemd, zijn rasechte professionals die in een veeleisende omgeving uitvoering geven aan een keur aan, vaak inherent conflicterende, publieke waarden. Hoe zij publieke waarden hanteren in de context van hun vakmanschap, en in hoeverre waardenconvergentie en -divergentie in de sector daarop van invloed zijn, is daarmee van cruciaal belang. Hieruit volgt dat de centrale onderzoeksvraag van dit proefschrift luidt: Hoe convergent zijn de waardenoriëntaties van publieke werknemers met betrekking tot frontlinie vakmanschap in het Nederlandse gevangeniswezen, en op welke wijze beïnvloedt waardenconvergentie of waardendivergentie de publieke uitvoerings- praktijk? Het onderzoek werd uitgevoerd in twee penitentiaire inrichtingen die reguliere volwassenendetentie voor mannen verzorgen. Naast uitvoerige participerende observatie en documentenanalyse werden er 55 diepte-interviews gehouden met 32 PIW’ers, negen 207