Hester Paanakker

middenkaderleden, acht leden van de gevangenisdirectie, en zes beleidsadviseurs van het Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) hoofdkantoor (het justitiële beleidsdepartement op het Ministerie van Veiligheid en Justitie). Waardenconvergentie en Waardenfacilitering volgens PIW’ers Wat valt op? In hun beschrijving van penitentiair vakmanschap, blijken PIW’ers allereerst een zeer compacte set van vier hele specifieke waarden te onderschrijven. Penitentiair vakmanschap draait voor hen om humaniteit (het helpen en ondersteunen van de individuele gedetineerde centraal), veiligheid (het minimaliseren van agressie, geweld en spanning), re-integratie (het resocialiserend veranderen van de mentaliteit en het gedrag van de gedetineerde), en taakeffectiviteit (voldoende tijd en rust hebben om effectief uitvoering te kunnen geven aan dagelijkse administratieve en organisatorische penitentiaire taken, zoals celinspecties en mentorgesprekken). Dit geeft een gemengd beeld van convergentie. Het toont aan dat PIW’ers onderling dezelfde typen waarden van belang achten in hun vak en die grofweg gezien op eenzelfde manier prioriteren. Ze leggen daarmee een hoge mate van convergentie in waarden identificatie en in waarden prioritering aan de dag. En hoewel ze een gemeenschappelijk begrip hebben van de meest voorkomende en meest belangrijke wijzen om deze waarden te vertalen naar de concrete vaardigheden, kennis en praktijken in hun vakmanschap, lijkt er in verhouding toch iets meer sprake van divergentie in waarden interpretatie . PIW’ers benoemen binnen de vier waarden veel verschillende vaardigheden, kennis en praktijken. Ondanks de overeenkomsten op geaggregeerd niveau, kan dat in de praktijk toch tot heel verschillende gedragingen en vormen van vakmanschap leiden, omdat PIW’ers hun eigen accenten liggen in hoe ze vaardigheden combineren binnen en tussen verschillende waardencategorieën. Zo kan de een strikter en afstandelijker zijn in de omgang met gedetineerden (meer nadruk op veiligheid en disciplinerend gedrag) en de ander losser en meer betrokken (meer nadruk op humaniteit en de nauwe omgang met gedetineerden). Daarnaast laten de PIW’ers een zeer hoge mate van convergentie zien in hun perceptie van de institutionele facilitering van vakmanschap in de praktijk. Hierin schetsen zij een uitermate uniform beeld van een sterke institutionele focus op efficiëntiemaatregelen en een nauwe sturing op taakeffectiviteit in de interpretatie van cijferobsessie die een afvinkmentaliteit met zich meebrengt. Dit is een eerste indicatie van waardendivergentie tussen verschillende niveaus, waarbij het idee bestaat dat managers op alle niveaus van de sector instrumentele waarden van 208 Summary in Dutch