Govert Veldhuijzen

188 Chapter 10 In de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw ontwikkelde de flexibele endoscopie zich explosief. Daarmee kwam een nieuw diagnostisch instrument beschikbaar dat bruikbaar is voor het diagnosticeren van maag- en darmaandoeningen, in het bijzonder (potentieel) kwaadaardige afwijkingen in de slokdarm, maag- en dikke darm. Endoscopie is niet alleen een diagnostisch maar ook een therapeutisch instrument, omdat endoscopische verwijdering van poliepen kanker voorkomt. Met name de endoscopie van de dikke darm, colonoscopie genoemd, heeft zich ontwikkeld als de techniek bij uitstek om deze neoplastische letsels op te sporen en te verwijderen. Aangezien een relevant aantal van deze letsels, zoals adenomen, (potentieel) kwaadaardig kunnen zijn, is duidelijk gebleken dat hierdoor de sterfte aan dikke darmkanker vermindert. Dit heeft wereldwijd geleid tot de invoering van grootschalige screening van darmkanker wat brede steun geniet van zowel de bevolking als de beleidsmakers. Aan de diagnostische nauwkeurigheid en therapeutische veiligheid van de colonoscopie zijn een aantal voorwaarden verbonden. Belangrijk is de kwaliteit van de beoordeling door de endoscopist die de colonoscopie uitvoert. Die wordt bepaald door het aantal gevonden adenomen per procedure, de adenoom detectie graad (ADR). Bij kwalitatief goed uitgevoerde colonoscopieën wordt in één op de vier colonoscopieën door de arts een adenoom gevonden. Om een hoge ADR te bereiken is een optimale darmvoorbereiding één van de belangrijkste vereisten. Daarnaast is het belangrijk de endoscopisten adequaat te trainen, voldoende tijd te nemen voor inspectie tijdens het terugtrekken van de endoscoop en de procedure optimaal te plannen. Onvoldoende gereinigde darmen leiden ertoe dat minder relevante afwijkingen worden ontdekt. Hierdoor moeten colonoscopieën eerder herhaald worden. Een schone dikke darmtijdens de colonoscopie vermindert dus de kans op morbiditeit en mortaliteit van darmkanker. Er zijn een aantal factoren die ermee samenhangen dat patiënten zich slecht voorbereiden op een colonoscopie, zoals onvolledig inname van laxeermiddelen, leeftijd, geslacht en co-morbiditeit. Belangrijke redenen dat patiënten de inname van laxeermiddelen niet voltooien, zijn het onvermogen om instructies op te volgen, door bijvoorbeeld een verminderd inzicht in gezondheid of analfabetisme. Daarom is het van het grootste belang om patiënten voorafgaand aan een colonoscopie op maat te informeren en te instrueren. Er zijn diverse strategieën onderzocht om de instructie van de patiënt te optimaliseren en daarmee de darmreinheid te verbeteren; deze worden hieronder nader beschreven. Zodra een patiënt is verwezen voor een colonoscopie dient er een volledige voorlichting plaats te vinden, met bijzondere aandacht voor het opvolgen van de laxeerinstructies. Een ander cruciaal element vóór de endoscopie is dat elke patiënt grondig wordt geïnformeerd over de aard, de risico’s en de voordelen van, alsmede de alternatieven