Carl Westin

Samenvatting 243 tegenstrijdige oplossing van een collega voor hetzelfde conflict ( non-conformal ). Dit proefschrift onderzocht specifiek de strategic conformance effecten in het kader van selectie en implementatie van beslissingen en adviezen. Daarin wer- den luchtverkeersleiders ondersteund door het Solution Space Diagram (SSD), een prototype display dat een hoge mate van informatieverzameling en -integratie aan- biedt wat nodig was voor het faciliteren van hogere niveaus van besluitvorming. Terwijl het SSD zelf geen specifieke conflictoplossingen adviseert, vergemakkeli- jkt het de implementatie en presentatie van adviezen ten behoeve van de strategic conformance manipulatie. Het SSD is namelijk een ecologisch hulpmiddel die ver- schillende kritische parameters van het CD&R-probleem op een visuele manier inte- greert. Het werd gebruikt in alle simulaties als onderdeel van dit proefschrift, en ver- scheen wanneer een vliegtuig werd geselecteerd. Als zodanig vertegenwoordigde de simulaties een futuristische omgeving waarin, in tegenstelling tot de huidige ATC- operaties, meer verkeer aanwezig was, digitale datalink-communicatie beschikbaar was tussen de luchtverkeersleider en piloten en het SSD als hulpmiddel in CD&R gebruikt werd. Verder werden alle simulaties en conflictoplossingen beperkt tot het horizontale vlak. Dit proefschrift beschrijft drie human-in-the-loop (mens-in-de-lus) studies. Daarnaast werden simulatiedata post-hoc geanalyseerd in een vierde studie. De eerste empirische studie culmineerde in een grootschalige real-time simulatie met zestien ervaren luchtverkeersleiders. De studie varieerde strategic conformance (d.w.z. conformal of non-conformal adviezen) naast de autoriteit van het systeem (d.w.z. besturing op basis van toestemming of uitzondering) en de taakcomplexiteit (hoog of laag). Resultaten gaven aan dat luchtverkeersleiders conformal adviezen vaker accepteerden (d.w.z. adviezen op basis van hun eigen unieke conflictoploss- ing stijl), in hogere mate eens waren met de adviezen en sneller reageerden op het advies dan bij non-conformal adviezen op basis van een collega’s contrasterende, maar nog steeds werkbare en veilige oplossing. Verassend genoeg waren verkeer- sleiders het in 25% van de gevallen oneens met hun eigen conformal adviezen. De overige twee studies, en de post-hoc analyse, werden uitgevoerd om verdere aan- nemelijke oorzaken voor deze waargenomen meningsverschillen te onderzoeken, samen met overige vragen uit de eerste studie. De twee resterende human-in-the- loop studies herhaalden de experimentele aanpak uit de eerste studie, weliswaar met kleine verfijningen en aanpassingen. De Source bias studie onderzocht in hoeverre de acceptatie van en vertrouwen in automatisering als hulpmiddel voor conflictoplossing be¨ınvloedt werd door ver- moedelijke bron (mens of computer) van een gegeven advies. Vijf ervaren luchtver- keersleiders hebben deelgenomen aan een simulatie waarin de strategic confor- mance van een advies varieerde tezamen met de vermoedelijke bron van het ad-