Carl Westin

244 Samenvatting vies. Terwijl responsies van subjectieve vragenlijsten een lichte voorkeur voor de menselijke adviseur aangaven, was dat niet zichtbaar in de objectieve simulatiere- sultaten. De Automation transparency studie onderzocht, naast strategic conformance, effecten van het geboden inzicht in de adviezen (middels het interface) op luchtver- keersleiders’ aanvaarding en begrip van de adviezen. Negen luchtverkeersleiders in opleiding hadden deelgenomen aan een real-time simulatie, waarin twee niveaus van transparantie werden gebruikt: heading band SSD (lage transparantie) en trian- gle SSD (hoge transparantie), die meer zinvolle informatie verstrekt over de relatie tussen conflicterende vliegtuigen. Resultaten toonden aan dat de transparantere tri- angle SSD beter begrepen werd. Hoewel er geen interactie tussen conformance en transparantie werd gevonden, werden conformal adviezen iets vaker geaccepteerd dan non-conformal adviezen, wat ook de resultaten van de eerste studie ondersteunt. Bovendien, bij het gebruik van de triangle SSD, werden conflicten vaker opgelost door koerswijzigingen en combinaties van koers en snelheid. Dit geeft aan dat de oplossingen van luchtverkeersleiders afhankelijk zijn van hoe een conflict op het interface wordt gepresenteerd. Aangezien conformal (en non-conformal ) adviezen gebaseerd waren op oplossingen bij het gebruik van de heading band SSD, zijn deze adviezen mogelijk niet representatief genoeg geweest alziende conformal zodra de triangle SSD werd gebruikt. De vierde en laatste Consistency studie analyseerde alle oplossingen die door de luchtverkeersleiders werden gegeven in de bovenstaande drie empirische studies. Het doel was om te bepalen of afwijzing van adviezen mogelijk verklaard kon wor- den door inconsistenties in de oplossingen van luchtverkeersleiders. De studie on- derzocht de mate waarin luchtverkeersleiders de herhaalde conflicten (vier herhalin- gen) in de loop der tijd ( intra-rater variabiliteit) consequent hadden opgelost, en in hoeverre zij onderling over oplossingen ( inter-rater variabiliteit) overeenstemming hebben bereikt. Op basis van een herziening van ATC-conflictoplossing strategie¨en werd een classificatie model ontwikkeld waarmee de oplossingen van luchtverkeer- sleiders objectief en kwalitatief konden worden beschreven. Uit de resultaten bleek dat luchtverkeersleiders consistent waren, maar het onderling niet eens waren over hoe de conflicten opgelost konden worden. Echter, consistentie was beperkt tot besluitvorming op een hoger niveau, namelijk om een vliegtuig voor- of achter- langs een ander vliegtuig te sturen of met beide of slechts ´e´en vliegtuig interactie te hebben. Luchtverkeersleiders waren inconsistent ten opzichte van meer gede- tailleerde oplossingsparameters, zoals de richting van een oplossing (bijvoorbeeld naar links of rechts sturen) en de exacte waarde (bijvoorbeeld een koerswijziging van exact 35 graden). Consistentie en overeenstemming waren ook niet veel beter voor conflicten die een bepaald soort oplossing bevoordeelden. Een verschil werd