Nanke Dokter

202 Stimuleren van schoolse taalvaardigheid bij rekenen Om op deze vraag een antwoord te kunnen geven is eerst een literatuurstudie uitge- voerd naar kenmerken van effectieve professionaliseringsprogramma’s voor leraren. In paragraaf 10.2 worden deze kenmerken en de uiteindelijke constructie van de inter- ventie nog eens samengevat. Om de effecten van de interventie te kunnen duiden is gebruik gemaakt van het integratief model voor professionele groei van Clark en Hollingsworth (2002). Dit model geeft inzicht in de complexiteit van het professio- naliseren van leraren. Professionele groei kan volgens dit model starten vanuit vier domeinen: het externe domein, het persoonlijke domein, het domein van de praktijk en het domein van de consequenties. Als deze vier domeinen met elkaar worden ver- bonden via de leerprocessen handelen en reflecteren, kan professionele groei ontstaan. In dit onderzoek is op basis van ontwerpcriteria een interventie ontwikkeld en het effect van de interventie in de vier domeinen is onderzocht. Paragraaf 10.3 geeft een overzicht van de effecten in de verschillende domeinen. Deze effecten zijn mogelijk beïnvloed door het gegeven dat niet alle studenten de interventie gevolgd hebben zoals deze was bedoeld. Daarom zijn de data van drie studenten die het onderwijsprogramma van de interventie precies hebben doorlopen zoals deze was bedoeld nader onderzocht. Het effect van de interventie op het leerproces van deze studenten wordt beschreven in Paragraaf 10.4. In Paragraaf 10.5 worden de bevindingen uit de Paragrafen 10.2 tot en met 10.4 samengevat. 10.2 Constructie van de interventie Naar aanleiding van de bevindingen uit Deel 1 werd besloten in de interventie de opbouw van de rekeninstructie aan bod te laten komen, waarbij nadruk gelegd werd op het inzetten van de werkvorm gesprek. Aan de studenten werd duidelijk gemaakt wat de vijf hoofdkenmerken van schooltaal zijn, zodat ze deze bewuster konden in- zetten tijdens de rekeninstructie. Alle schooltaalstimulerende strategieën werden aan- geboden, zodat studenten strategieën konden inzetten afhankelijk van de situatie. Het accent van de interventie werd gelegd op het aanleren en inoefenen van de strategieën. De leraarkenmerken kennis, attitude en vaardigheid kwamen ook aan bod, maar de nadruk werd gelegd op toepassen van en reflecteren op het gebruik van de schooltaal- stimulerende strategieën. Bij het ontwerpen van de interventie werd gebruik gemaakt van ontwerpcriteria gebaseerd op onderzoek naar kenmerken van effectieve professionele ontwikkelings- programma’s voor leraren (Desimone, 2009; Garet et al., 2001; Kennedy, 2016; Korthagen et al., 2006; Van Veen et al., 2010) aangevuld met criteria voor het opleiden van leraren (Boelens et al., 2015; Sluijsmans & Struyven, 2014). De volgende ontwerp- criteria zijn gehanteerd: substantiële duur, collectieve participatie, inhoudelijke focus en doelen, actief leren, coherentie, authentieke taken, begeleider als rolmodel, reflectie, samenhang toetsing met doelen en activiteiten en blended learning . Bij de interventie werden de studenten uitgedaagd om te reflecteren op hun eigen handelen ten aanzien van hun schooltaalstimulerend gedrag tijdens de rekeninstructie in de eigen stageklas. De schooltaalstimulerende strategieën waren daarbij de inhoudelijke focus. Bestaande