Nanke Dokter

224 Stimuleren van schoolse taalvaardigheid bij rekenen stimuleren van het wiskundig denken. We bevelen opleidingen en nascholingsinstitu- ten aan hier meer aandacht aan te besteden. Taal- en rekencoördinatoren kunnen schooltaalstimulerend gedrag gaan observeren tijdens de rekenlessen in de klassen, waarbij de kijkwijzers ingezet kunnen worden zodat aan de leraren gerichte feedback kan worden gegeven. Leraren zouden kunnen onderzoeken op welke manier ze meer ruimte kunnen inbouwen voor schooltaalproductie van hun leerlingen door hun reken- instructie kritisch te analyseren op het gebruik van de didactische werkvorm gesprek . Schoolleiders of nascholingsinstanties kunnen door middel van de, in dit onderzoek ontwikkelde, website het gesprek aangaan met de leraren over het verhogen van hun schooltaalbewustzijn en de toepassing van schooltaalstimulerende strategieën. Taal- en rekenopleiders kunnen aan hun studenten duidelijk maken hoe het bevorderen van schooltaal van invloed is op het verwoorden van het wiskundig denken in de praktijk. De resultaten van het tweede deel van dit onderzoek lieten zien dat het ontwikkelde interventieprogramma een positieve invloed zou kunnen hebben op het schooltaal- stimulerende gedrag van pabostudenten tijdens de rekeninstructie in hun stage- klassen. Er werd ook vastgesteld dat de interventie effectiever kan zijn als er beter aan bepaalde ontwerpcriteria wordt voldaan. We bevelen opleidingen en nascholings- instituten aan om in het opleidingsprogramma duidelijke doelen te stellen die aan bod komen in de leeractiviteiten en die terugkomen in de toetsing. Het vertonen van schooltaalstimulerend gedrag in de lespraktijk zou op de opleiding meer expliciet in de doelen kunnen worden opgenomen. Daarbij is het van belang dat er sprake is van samenhang tussen deze doelen, de toetsing en de leeractiviteiten en dat hierin expliciet gewerkt wordt aan het handelen in de lespraktijk. Dit betekent dat de activiteiten in de stagepraktijk ook in overeenstemming moeten zijn met de doelen en de toetsing. Dit vraagt van de stagescholen in het werkveld dat ze op de hoogte zijn van doelen en toetsing en dat ze ruimte bieden voor wat er van studenten wordt gevraagd: werken aan het bewust inzetten van schooltaalstimulerende strategieën. Volgens het integra- tief model voor professionele groei van Clarke en Hollingsworth (2002) kan het start- punt voor professionele groei van vier kanten komen. De drie studenten lieten dit in het interview twee jaar na de interventie duidelijk zien: twee studenten startten hun leerproces vanuit het externe domein, en een student vanuit het domein van de consequenties. Met het oog op het verwerven van schooltaalstimulerend gedrag is het aan te bevelen om het curriculum van de lerarenopleiding zo in te richten dat het startpunt van studenten kan verschillen en er verschillende (door de student zelf gekozen) doelen kunnen worden gesteld, die toch in lijn zijn met de leeractiviteiten en de toetsing van de opleiding. Ook moet er worden nagedacht over de verbinding van de verschillende domeinen: hoe kunnen het externe domein, het praktijkdomein, het domein van consequenties en het persoonlijke domein in de opleiding van leraren basisonderwijs met elkaar worden verbonden. Sleutelbegrippen hierbij zijn het bewust handelen en reflecteren op het handelen. We bevelen opleidingen aan om hun curriculum kritisch te bekijken op de mogelijkheden die studenten hebben om deze kernhandelingen te leren toepassen.