Nanke Dokter

Slotbeschouwing 225 Uit Deel 1 van het onderzoek bleek dat het schooltaalstimulerende gedrag van leraren basisonderwijs nog voor verbetering vatbaar is. We raden daarom aan om leraren te scholen, bijvoorbeeld door middel van een apart voor hen ontwikkeld aanbod op het gebied van schooltaal, waarbij onderdelen van de ontwikkelde interventie ingezet kunnen worden. Leraren zouden ook op het moment dat ze stagestudenten begelei- den, betrokken kunnen worden bij het aanleren van schooltaalstimulerende strate- gieën. Studenten leren dan van en met hun mentor, een meer ervaren leraar, hoe het schooltaalbegrip en schooltaalgebruik van hun leerlingen kan worden bevorderd door de inzet van schooltaalstimulerende strategieën. Het is wel van belang er in dit verband rekening mee te houden dat ervaring niet altijd een garantie is voor het juiste school- taalstimulerende gedrag door ervaren leraren. Bij het inzetten van schooltaalstimu- lerende strategieën tijdens de rekenles was het opvallend dat dezelfde strategieën door leraren en pabostudenten veel of weinig werden ingezet: ‘hardopdenkend voordoen’, ‘prikkelende opmerkingen maken’ en ‘herformuleren van uiting van leerling’ scoren laag – bij de leraren zowel tijdens uitleg als gesprek ; bij de pabostudenten zowel voor als na de interventie. ‘Herhalen van correcte uiting van leerling’ en ‘herhalen van eigen correct taalgebruik’ scoorden bij zowel leraren als pabostudenten vrij hoog vergeleken met de andere strategieën. Professionele groei wordt volgens het model van Clarke en Hollingsworth (2002) bereikt door veranderingen binnen meerdere domeinen te be- werkstelligen via bewust handelen en reflecteren op dat handelen. We raden aan om op de opleiding het bewust handelen meer te trainen met betrekking tot strategieën die door leraren en studenten niet vanzelf en niet van elkaar geleerd kunnen worden: ‘verbeterd herhalen van uiting van leerling’, ‘hardop denkend voordoen’ en ‘prikkelen- de opmerkingen maken’. Daarbij kan gebruik worden gemaakt van de verschillende materialen die tijdens dit onderzoek zijn ontwikkeld voor gebruik tijdens de interventie. Leraren en pabostudenten die samen willen leren om de schooltaalontwikkeling van hun leerlingen te stimuleren, kunnen gebruik maken van www.lesinschooltaal.nl. Deze site past bij het externe domein van het integratief model van professionele groei. Om tot deze groei te komen zullen de leraren en de studenten de vier domeinen moeten verbinden door bewust te handelen en op dat handelen te reflecteren. De opleidingen zouden leraren en studenten hierbij moeten begeleiden. Door samen schooltaal- stimulerend gedrag in de praktijk te observeren en analyseren, helpen studenten, leraren en opleiders elkaar. Daarbij is het van belang te beseffen dat er eerst een betekenisonderhandeling moet plaatsvinden over de schooltaalstimulerende strate- gieën: wat betekenen de strategieën precies, wanneer kunnen ze het beste worden ingezet en welk effect wordt ermee beoogd? Daarvoor biedt dit onderzoek voldoende aanknopingspunten. Sb