Nanke Dokter

38 Stimuleren van schoolse taalvaardigheid bij rekenen language distance model (Blank et al., 1978; Nap-Kolhoff & Van Steensel, 2005) ge- bruikt. Hierin worden vier abstractieniveaus onderscheiden, waarbij de eerste twee niveaus contextrijk en de laatste twee niveaus gedecontextualiseerd zijn: 1 De gebruikte taal heeft betrekking op direct in de context aanwezige zaken (benoe- men, beschrijven). 2 Eenvoudige selectieve analyses vinden plaats: relaties tussen aanwezige zaken worden gelegd. 3 Niet direct in de omgeving aanwezige elementen uit de werkelijkheid worden her- ordend. 4 Verbanden worden gelegd tussen verschillende elementen die niet aanwezig zijn in de omgeving (redeneren). Omdat in eerder onderzoek (Aarts et al., 2016; Henrichs, 2010; Lagzhaoui, 2011) al het hoogste abstractieniveau, redeneren, bij leerlingen in de leeftijd tussen 4 en 6 jaar werd gevonden, is er in dit onderzoek voor gekozen om alleen uitingen op dit abstractie- niveau te gebruiken in de analyses. Op metalinguïstisch niveau (kenmerk 11) werd iedere keer dat de leraar refereerde aan het schooltaalregister gecodeerd als meta- linguïstische input. Voor alle maten geldt dat er in de analyses proportiematen zijn gebruikt en geen absolute aantallen, behalve bij types . Dat is gedaan door het aantal gevonden ken- merkende woorden of uitingen te delen door het totaal aantal woorden of uitingen. Hierdoor werd het mogelijk om het gebruik van de schooltaalkenmerken te vergelijken, ook al was het aantal uitingen waarin de kenmerken werden gebruikt verschillend. Een overzicht van de kenmerken van het schooltaalregister, met de operationalisatie en de manier waarop de proportiemaat is vastgesteld, is te vinden in Tabel 2.3. Tabel 2.3 Overzicht codering schooltaalaanbod: kenmerken, operationalisatie, proportiemaat, bron Taal- niveau Kenmerken Operationalisatie Proportiemaat Lexicaal 1 Diversiteit 1 Aantal types Types 2 Specifiek woordgebruik 2 De eerste 3.000 woorden uit de Basilex woordenlijst Infrequente woorden / Types 3 Vaktaalwoorden 3 Aantal vaktaalwoorden, getallen apart Vaktaalwoorden / Types 4 Dichtheid 1 Inhoudswoorden en functiewoorden Inhoudswoorden / Totaal aantal woorden 5 Morfologisch complexe woorden 4 Derivatie: afleidingen en samenstellingen Morfologisch complexe woorden / Types