Daan Pieren

202 Appendix zóveel regulatoire kenmerken om vatbaarheid voor infectieziekten ook zo laag mogelijk te houden. CONCLUSIE De zoektocht naar nieuwe kenmerken van T-cellen op latere leeftijd is een van de meest belangrijke uitdagingen van fundamenteel immunologisch verouderingsonderzoek. Dit proefschrift laat nieuwe kenmerken zien van veroudering met T-cellen in muizen en mensen. Deze nieuwe kenmerken benadrukken dat een T-cel respons op verschillende punten lager en trager is op hogere leeftijd, wat een verklaring zou kunnen zijn voor de vatbaarheid voor infectieziekten op hogere leeftijd en daarnaast een hogere kans op een ernstiger verloop van de ziekte. Daarnaast is de stijging van regulatoire kenmerken van T-cellen op hogere leeftijd een mogelijke verklaring voor de afgenomen bescherming tegen infectieziekten in ouderen. Uiteindelijk kunnen deze fundamentele inzichten nieuwe startpunten zijn voor verder fundamenteel en/of klinisch onderzoek die als doel hebben om de effectiviteit van vaccinaties in ouderen te verbeteren, en weerbaarheid tegen infectieziekten en gezonde veroudering te bereiken. VERKLARENDE WOORDENLIJST Immuunsysteem : ook wel afweersysteem genoemd, bestaat uit veel verschillende cellen en stofjes (eiwitten) die door het gehele lichaam aanwezig zijn om samen bescherming te bieden tegen infectieziekten en een rol spelen bij auto-immuunziekten en tumoren. Infectieziekten : ziekten die veroorzaakt wordt door bacteriën, virussen, schimmels en parasieten die normaal niet in het lichaam voorkomen. Immuuncel : een cel van het immuunsysteem. Elk soort immuuncel heeft een heel eigen functie om ziekteverwekkers op te ruimen of andere immuuncellen te ondersteunen bij het opruimen. Deze cellen worden door onderzoekers en artsen ook wel witte bloedcellen of leukocyten genoemd. Aangeboren immuunsysteem : deel van het immuunsysteem dat reageert op ziekteverwekkers en dit niet (perse) doet op basis van geheugen. Dit deel van het immuunsysteem kan (stukjes van) veel ziekteverwekkers opnemen en vervolgens