Maxime Verhoeven

240 Addendum en betaalbaar. Onderzoek naar het voorspellen van het effect van een behandeling met MTX voordat dit middel gestart is laat veelbelovende resultaten zien, maar het personaliseren van de behandelstrategie voor individuele RA-patiënten is nu nog niet goed mogelijk. Wel lijken specifieke subgroepen van pas gediagnosticeerde RA- patiënten te kunnen worden geselecteerd met verhoogd risico op te weinig effect van MTX, als dat gestart zou worden als eerste therapie. Deze subgroepen zouden beter kunnen starten met een intensievere strategie, bijvoorbeeld MTX met prednison, of met een bDMARD, zoals TCZ. Het is dan wel een uitdaging de te lage kosteneffectiviteit van behandelstrategieën met bDMARDs te verbeteren, bijvoorbeeld door het toepassen van specifieke, gestandaardiseerde afbouwprotocollen. Gunstig daarbij is dat bDMARDs langzaam in de tijd in prijs lijken te dalen, dat goedkopere versies van bDMARDs (biosimilars) beschikbaar zijn en komen, en dat steeds ook nieuwe, andere vormen van therapie worden ontwikkeld. Het tweede deel van dit proefschrift laat zien dat de HandScan kan worden gebruikt om ziekteactiviteit bij RA-patiënten te monitoren, indien de OST-score gecombineerd wordt met andere (routinematig verzamelde) parameters van ziekteactiviteit. De zodanig ontwikkelde en gevalideerde index, DAS-OST, lijkt een objectieve, snelle en relatief goedkope manier om de ziekteactiviteit te monitoren bij RA-patiënten, hoewel dat wat minder betrouwbaar gaat dan met de DAS28. Maar DAS-OST zou in de dagelijkse, drukke praktijk het implementeren van de tijdsintensieve ‘ tight-control’- en ‘treat-to-target’ -principes van de behandeling van RA-patiënten kunnen vereenvoudigen. Dat moet dan wel eerst verder onderzocht worden.