Jeroen van de Pol

194 Appendices Samenvatting De openbaar apotheker in Nederland heeft een unieke positie in de gezondheidszorg. In deze positie komen twee verantwoordelijkheden samen, namelijk het verantwoord ter hand stellen van geneesmiddelen aan patiënten en patiënten begeleiden bij het veilig en effectief gebruik van geneesmiddelen. De activiteiten van de openbaar apotheker zijn uiteenlopend en dragen hier direct of indirect aanbij. Hierbijmoetmendenkenaanhet financieel beheer vandeapotheek en personeelsmanagement, maar ook het uitvoeren van medicatiebeoordelingen en het uitvoeren van huisbezoeken na ziekenhuisontslag van de patiënt. De laatste twee taken zijn voorbeelden van farmaceutische patiëntenzorg (FPZ), in het Engels ook bekend onder de term cognitive pharmaceutical services (CPS). Op dit moment ondergaat de openbare farmacie een transitiefase waarin de focus van de werkzaamheden van de openbaar apotheker verschuift richting FPZ. Hiermee ondergaat de apotheker een rolsverandering waarbij klassieke taken als het bereiden- en ter hand stellen van geneesmiddelen minder dominant worden. Voor het beroep van openbaar apotheker behelst dit een behoorlijke verandering. Hierdoor is verandermanagement binnen de sector een belangrijk begrip en behelst deze verandering een stevige uitdaging. Omhierin te ondersteunen kan het 8-stappen verandermodel van Kotter houvast bieden. In dit model worden acht stappen onderscheiden van elkaar die uiteindelijk leiden tot een verandering. Deze stappen zijn (1) verhoog het urgentiebesef; (2) vorm een leidend team; (3) ontwikkel visie en strategie; (4) communiceer verandervisie; (5) creëer breed draagvlak; (6) realiseer korte termijn resultaten; (7) consolideer en ga door; (8) veranker het nieuwe systeem. Het HARM-rapport uit 2006 stelt dat ongeveer de helft van alle ziekenhuisopnames die zijn gerelateerd aan medicijngebruik voorkomen konden worden. Naast het persoonlijk leed dat voorkomen kan worden, zitten hier tevens kosten aan van €85 miljoen die mogelijk bespaard kunnen worden. Verschillende beleidsmakers zijn overtuigd dat openbaar apothekers hier een positieve invloed op kunnen uitoefenen. Tevens leeft bij beleidsmakers het besef dat de kosten van de Nederlandse gezondheidszorg almaar stijgen. Eén van de maatregelen die wordt genomen is om zorg te verplaatsen van de relatief dure tweedelijns zorg naar de beter betaalbare eerstelijns zorg. Hiermee neemt de druk op de eerstelijns zorg toe en wordt de zorgvraag in de eerste lijn tevens complexer. Huisartsen spelen een belangrijke rol in deze verschuiving van zorg, maar ervaren tegelijkertijd al veel werkdruk vanuit het huidig werkaanbod. Openbaar apothekers kunnen een belangrijke rol spelen door hun expertise in te zetten bij de behandeling en begeleiding van patiënten in het kader van (complexe) farmacotherapie. Hiermee kan een verschuiving van de tweedelijns- naar de eerstelijns zorg beter georganiseerd worden en soepeler verlopen, zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit van de behandeling van de patiënt.