Ires Ghielen

184 Appendix Nederlandse samenvatting De ziekte van Parkinson (ZvP) is een neurodegeneratieve aandoening met een prevalentie van 100 tot 200 per 100.000 mensen, en een jaarlijkse incidentie van 15 per 100.000 mensen. Door veroudering en andere factoren zoals genetische mutaties en omgevingsrisicofactoren (bijv. Pesticiden), neemt het voorkomen van de ZvP toe. Onlangs werd de ziekte zelfs omschreven als een pandemie. De ZvP wordt gekenmerkt door de belangrijkste motorische symptomen bradykinesie, stijfheid en tremor, en bijkomende motorische en niet- motorische symptomen. Niet-motorische symptomen kunnen cognitieve disfunctie, autonoom falen en neuropsychiatrische symptomen en stoornissen zijn, zoals angst, depressie, psychose, stoornissen in de impulsbeheersing, slaapstoornissen en apathie. In vergelijking met de motorische symptomen, wordt vaak gemeld dat neuropsychiatrische symptomen een grotere invloed hebben op de kwaliteit van leven van zowel patiënten als hun naasten. Van de neuropsychiatrische symptomen worden angst en depressie beschouwd als belangrijkste voorspellers van verminderde kwaliteit van leven, gevolgd door cognitieve disfunctie. Momenteel ervaart tot 45% van de Parkinson-patiënten klinisch relevante angstsymptomen of voldoet aan de criteria voor een angststoornis, waaronder gegeneraliseerde angststoornis, paniekaanvallen en sociale fobie. Angst bij de ZvP kan ook optreden in de context van responsfluctuaties, vooral gerelateerd aan het opnieuw optreden van Parkinson-symptomen tijdens de overgang van een ‘on’-toestand naar een ‘off’-toestand, die meestal optreedt vlak vóór de volgende geplande dosis dopaminerge medicatie. Ongeveer 75% van de patiënten met motorische fluctuaties ervaart tegelijkertijd stemmingswisselingen en/ of angst. Het diagnosticeren en behandelen van angst bij Parkinson is gecompliceerd vanwege overlappende motorische en autonome symptomen, comorbide psychiatrische symptomen (zoals depressie) en de wisselwerking tussen angst- en motorische symptomen in de loop van de tijd. Dit proefschrift richt zich voornamelijk op het begrijpen (deel 1) en behandelen (deel 2) van angstsymptomen in de context van motorische symptomen. Hoofdstuk