Ires Ghielen

187 Nederlandse samenvatting Hoofdstukken 7 en 8 presenteren het studieprotocol en de resultaten van een pilot gerandomiseerde gecontroleerde trial (RCT) waarin we een nieuw ontwikkelde multidisciplinaire groepsbehandeling voor angst in het kader van responsfluctuaties bij patiënten met de ZvP, genaamd BEWARE , hebben beschreven en onderzocht. BEWARE  is een groepstraining voor lichaamsbewustzijn waarin we elementen van acceptance and commitment therapie (ACT) combineren met fysiotherapie. We vergeleken de  BEWARE- training met fysiotherapie in groepsverband. In hoofdstuk 8 beschrijven we de resultaten van deze pilot RCT. Patiënten die deelnamen aan de BEWARE -training toonde geen significante verbetering in de primaire uitkomstmaat, zelfredzaamheid, in vergelijking met de controle conditie. Echter, deze groep liet wel een verbetering in emotioneel welzijn en staande balans zien, zowel direct na de behandeling als 3 maanden na de behandeling. Gevoelens van sociale stigmatisering namen ook af, maar het verschil met de controlegroep was niet statistisch significant. De BEWARE- training was de eerste poging om het lichaamsbewustzijn te verbeteren en de complexe interacties tussen motorische en angstsymptomen bij de ZvP geïntegreerd te behandelen. Een geoptimaliseerde BEWARE-interventie wordt momenteel onderzocht in een grote multicenter RCT. Tenslotte, in hoofdstuk 9 , worden de resultaten van dit onderzoek samengevat en overdacht. Ik beschrijf de wederzijdse interacties tussen angst, motorische en autonome symptomen. Ik link onze bevindingen aan het onderzoek over lichaamsbewustzijn bij patiënten met een psychosomatische stoornis, en ik bespreek de overeenkomsten in de misinterpretatie van lichamelijke signalen die wordt gezien in zowel Parkinson-patiënten met angst gerelateerd aan responsfluctuaties, als in patiënten met een psychosomatische stoornis. Vervolgens doe ik suggesties om deze misinterpretatie te verbeteren. Wat betreft de wederzijdse interacties tussen motorische en angstsymptomen, bespreek ik hoe we met deze interacties rekening moeten houden door middel van multidisciplinaire behandeling, waarvan de BEWARE -training een eerste poging is bij de ZvP. Dit proefschrift helpt bij het begrijpen en behandelen van angstsymptomen in de context van motorische symptomen bij Parkinson-patiënten, met als doel het psychologisch welzijn te verbeteren, ongeacht de progressie van de ziekte. Aangezien symptomen bij Parkinson-patiënten kunnen schommelen gedurende de dag, bied ik suggesties om meer diepgaand onderzoek te doen naar de interacties tussen motorische en angstsymptomen tijdens responsfluctuaties, waarbij gebruik kan worden gemaakt van meerdere meetmomenten per patiënt per dag.