113 GEZAMENLIJKHEID EN ONDERSCHEID ouder-kindrelatie inspireerde is dat van Condon en Ogsten (1967). Zij maken melding van zelfsynchronisatie en interactionele synchronisatie in een triade van vader, moeder en hun 4-jarig zoontje en zij vergelijken dit patroon met een dans. Zelfsynchronisatie verwijst naar het gelijktijdig bewegen binnen dezelfde persoon, bijvoorbeeld armbewegingen die synchroon zijn met het ritme van de spraak. Interactionele synchronisatie ontstaat doordat twee personen in eenzelfde ritme met elkaar bewegen. Een citaat uit hun werk illustreert dit onderscheid: “The body of the speaker was found to ‘dance’ synchronously with the articulatory segmentation of his speech. Further the body of the listener was found to ‘dance’ synchronously with the speaker, primarily up to and including worth length segments” (p. 14). In een vervolgstudie lieten Condon en Sander (1974) zien dat de bewegingen van pasgeborenen in synchronie zijn met de spraak van de ouder en noemden dit een voorbeeld van interactionele synchronie. Stern (1985/2000) brengt met zijn boek The Interpersonal World of the Infant op unieke wijze het belang naar voren van interactionele synchronie tussen baby en ouder voor de ontwikkeling van het zelf en de verbinding met de ander. Meltzoff zorgde in 1977 voor flinke opschudding met zijn filmopname van zijn pasgeboren zoon Xavier.27 In dit fragment is te zien dat Xavier, slechts tien minuten oud, het uitsteken van de tong van zijn vader met succes imiteert (Meltzoff & Moore, 1977). Ondanks de discussie die destijds oplaaide of het al dan niet als intentioneel gedrag en bewuste imitatie gezien moet worden, is inmiddels ruimschoots aangetoond dat baby’s in staat zijn tot intentioneel gedrag28. In de studie van Nagy en Molnar (2004) is dit op een prachtige manier onderzocht. Pasgeborenen bleken in staat om het uitsteken van de tong van de testleider te herhalen, imitatie dus. Opvallender was dat pasgeborenen ook in staat zijn om vervolgens initiatief te nemen in tong uitsteken en daardoor de onderzoeker als het ware uit te nodigen om de beweging te herhalen. De indicatie voor deze verschillen was de hartslag van de baby’s. Bij imitatie ging de hartslag van de pasgeborenen omhoog en bij initiatiefname (provocatie) ging de hartslag naar beneden. Uit het overzicht van internationale replicatiestudies dat door Meltzoff (1990) wordt gegeven blijkt dat imitatie gedrag van baby’s zichtbaar is in de vorm van de tong uitsteken, mond openen of handbewegingen. Een andere interessante studie die het vermelden waard is, is die van Bernieri et al. (1988) over de coördinatie van bewegingen tussen moeders en hun 14 maanden oude baby. Beoordelaars van filmfragmenten van moeders-baby relaties konden nauwkeurig de originele interacties onderscheiden van gemanipuleerde interacties of interacties van moeders met een baby die niet van henzelf was. De beoordelaars keken in deze 27 Op YouTube is dit fragment nog steeds te zien onder de noemer: Meltzoff and neonate imitation. 28 Vergelijkbare effecten zijn gevonden bij resusaapjes (Ferrari et al., 2006). 1D
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw