Sonja Graafstal en Carine Heijligers

144 1E mogelijk te vermijden kiezen wij ervoor om uitsluitend de meer recente term forms of vitality te gebruiken. Forms of vitality specificeren het dynamische karakter van een beweging. Zo kan een bepaalde beweging, bijvoorbeeld van de arm, omschreven worden als schokkend, explosief, golvend, verdwijnend, etc. Deze specifieke stijl van bewegen is eigen aan ieder mens en reeds bij de baby waarneembaar. Zo zou je kunnen zeggen dat de ene persoon een meer golvende manier, de ander een meer staccato en weer een ander een ploffende wijze van gedragingen heeft. Een pasgeboren baby zal in het voeden, verschonen en aaien van de verzorger dit dynamisch bewegingspatroon van form of vitality ervaren dat bij die verzorger hoort. De ouder brengt diens form of vitality niet alleen tot uitdrukking in de aanraking, maar ook in de intonatie van de stem. Hiermee leert de baby de ouder kennen op basis van diens form of vitality en niet in eerste instantie op basis van visuele gezichtskenmerken of de hoogte van de stem. Een ouder met een pulserende form of vitality zal de intensiteit van de beweging afwisselend laten toenemen en afnemen. In de stem zal die intensiteit ook ritmisch afgewisseld worden door woorden met veel en woorden met weinig intensiteit: ‘Wat ben jij een grote jongen’. Doordat forms of vitality in de aanrakingen en in de sprekende persoon overeenkomen, ervaart de pasgeborene de ander als eenheid. Hiermee wordt aannemelijk gemaakt dat forms of vitality ten grondslag liggen aan de amodale waarneming. Stern (2010) presenteert een niet-uitputtende lijst met woorden die verschillende dynamische forms of vitality beschrijven: exploderend, aanzwellend, strekkend, fladderend, glijdend, verdwijnend, pulserend, schommelend, duwend, drijvend, stoppend, etc. Deze dienen onderscheiden te worden van de zogenaamde basisemoties. Ze gaan ermee samen, maar vallen er niet mee samen, blijkend uit het volgende voorbeeld. Een persoon die op een explosieve wijze uit een stoel opspringt kan blij, boos, verrast, geschrokken zijn of helemaal geen specifieke emotie hebben. Het aantal basisemoties is beperkt, terwijl de wijzen waarop mensen uit een stoel kunnen opstaan zeer waarschijnlijk ontelbaar zijn. Ondanks dat forms of vitality ons in alle activiteiten vergezellen zijn ze moeilijk waar te nemen. Stern veronderstelt dat ze gemaskeerd worden door de ervaren emotie die daar vrijwel altijd mee gepaard gaat. De meeste volwassenen zijn zich vaak niet meer bewust van de rol die forms of vitality spelen, omdat ze geneigd zijn ervaringen te categoriseren op basis van hun conceptuele of emotionele betekenis. Onder kunstenaars zien we vaak

RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw