149 BEWEGING Emoties en gedrag Emoties zijn essentieel, omdat we zonder emoties niet zouden handelen. Emoties dienen dus een (evolutionair) doel en het belangrijkste kenmerk van emoties zijn veranderingen in actiebereidheid (e.g., Darwin, 1872/1998; Frijda, 1986/1988). Eenvoudiger geformuleerd en vertaald in termen van onze benadering: emoties leiden tot gedragsverandering, dus tot beweging. Vanaf het moment dat een baby geboren wordt, herkennen we in het gedrag emoties. Aanvankelijk is er slechts onderscheid in positieve of plezierige en negatieve of onplezierige emoties. Door huilen geeft een baby aan iets niet plezierig te vinden. Of dit het gevolg is van honger, pijn of wellicht angst kan aanvankelijk niet bepaald worden. Ook de ontwikkeling van de lach is aanvankelijk lastig te duiden. Is dit het gevolg van tevredenheid, een volle buik of het plezier van de interactie met de ouder? We leren emoties kennen en herkennen door ervaring en de context waarin deze optreedt (Barrett et al. 2011, Fogel et al., 2000). Om te begrijpen op welke wijze emoties een rol spelen in de menselijke interactie die aansluit bij onze benadering Beweging-alshouvast grijpen we terug op het model van Fischer et al. (1990) voor de ontwikkeling en regulatie van emoties (zie Afbeelding 1e.4). Afbeelding 1e.4 Een Geadapteerde Versie van het Emotiemodel van Fischer et al. (1990) Noot. Illustratie bewerkt door W. de Muijnck, 2021. Met het toenemen van leeftijd worden steeds meer verschillende soorten emoties onderscheiden waaronder, geluk, blijdschap (positieve), angst, boosheid (negatieve), verrassing (positief of negatief), etc. Deze ontwikkelen zich afhankelijk van de context en ervaring in meer specifieke vormen van emoties.43 Zo kan boosheid verwijzen naar irritatie, vijandigheid, minachting, jaloezie. In de ontwikkeling van emoties kunnen we fasen ontdekken. Een goed uitgewerkt model is dat van Fischer et al. (1990). 43 Emoties worden niet alleen steeds gedifferentieerder, ze uiten zich ook verschillend in verschillende mensen. Dat zien we aan de verschillende reacties op het winnen van een prijs. Sommigen gaan direct juichen, anderen kijken verbaasd of stellen eerst een vraag, weer anderen gaan huilen, maar er zijn ook mensen die simpelweg dank je wel zeggen en een hand geven. 1E
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw