151 BEWEGING ligt, kan worden aangesloten, gesynchroniseerd, gezamenlijkheid bewerkstelligd of er kan van worden onderscheiden, afhankelijk van wat een hulpgever wil bereiken. In de volgende paragraaf wordt duidelijk hoe emotie en beweging met elkaar verbonden zijn. Meebewogen zijn We kennen allemaal het fenomeen dat we ineenkrimpen als we zien dat een ander zichzelf pijn doet doordat deze zich bijvoorbeeld op de duim slaat. Dit verschijnsel werd reeds in 1759 door Adam Smith beschreven (1759/2017, p. 1) en omschreven als sympathie: “When we see someone poised to smash a stick down on the leg or arm of another person, we naturally shrink and pull back our own leg or arm; and when the stick connects, we feel it in some measure, and are hurt by it along with the sufferer. When a crowd are gazing at a dancer on a slack rope, they naturally writhe and twist and balance their own bodies, as they see him do, and as they feel they would have to do if they were up on the rope where he is.... Men notice that when they look at sore eyes, they often feel soreness in their own eyes….” De term ‘sympathie’ voor het (mee)voelen van dat wat een ander ervaart heeft een geleidelijke evolutie ondergaan. Volgens Jahoda (2005) is sympathie identiek aan het door de Duitse filosoof Theodor Lipps (1851-1914) gepopulariseerde begrip ‘Einfühlung’, dat hij gebruikte voor het zichzelf projecteren in het object (e.g., een kunstwerk) of een persoon. Nadat Einfühlung in 1909 door de Engelse psycholoog Titchener46 werd vertaald met ‘Empathie’ evolueerde de betekenis naar een proces zoals omschreven door Carl Rogers (in Wispé, 1987, p. 28). “Entering the private perceptual world of the other and becoming thoroughly at home in it. It involves being sensitive…to the changing felt meanings which flow in this other person…. It means temporarily living in his/her life, moving about in it delicately without making judgments, sensing meanings of which he/she is scarcely aware…. It includes communicating your sensings of his/her world as you look with fresh and unfrightened eyes at elements of which the individual is fearful…. To be with another in this way means that for the time being you lay aside the views and values you hold for yourself in order to enter another world without prejudice.” Volgens Wispé (1987) ligt deze omschrijving van Rogers ten grondslag aan de huidige interpretatie van het construct empathie zoals deze in de klinische en wetenschappelijke psychologie wordt gehanteerd. De Amerikaanse psycholoog Gordon Allport vond het 46 Titchener (1909 in Edwards, 2013) leidde de term empathy af van het Griekse woord Empatheia, dat passie of lichamelijke affectie betekent. 1E
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw