Sonja Graafstal en Carine Heijligers

152 1E betreurenswaardig dat met het verstrijken van de jaren de oorspronkelijke betekenis van het woord empathie (of sympathie), namelijk een objectief vaststelbare vorm van motorische imitatie zoals geïllustreerd in Afbeelding 1e.5, verloren is gegaan en veranderde in een verwarrend en verhullend geformuleerd concept (Allport, 1961, p. 536). Afbeelding 1e.5 Motorische Imitatie of Meebewogen-Zijn (Allport 1961, p. 535) Noot. All-Ireland road bowls championship (klootschieten). Foto Derek Boyens voor Sports Illustrated.47 Ook voor ons is de huidige omschrijving van empathie niet helpend. Het geeft geen ingang om een aanzet tot verandering aan te brengen in de interactie met de hulpvrager. De oorspronkelijke formulering van Smith (1759/2017) die het als ‘almost a reflex’ omschreef, vormt daarentegen wel een belangrijk aanknopingspunt voor een uitleg van het biologisch principe van Beweging-als-houvast. De neiging om een vergelijkbare beweging te maken als de ander ziet er inderdaad uit als een reflex. Doen wat een ander doet hebben we eerder gezien in de observaties van Konrad Lorenz, waarin hij het volggedrag van ganzenkuikens beschrijft (zie hoofdstuk 1c). Ze bewegen mee met het eerste bewegende organisme dat ze zien zodra ze uit het ei kruipen. Marijke RuttenSaris (1990) omschreef dit verschijnsel, dat ooit met sympathie en later met motorische imitatie werd aangeduid, als ‘meebewogen zijn’. Het feit dat mensen beschikken over het vermogen tot meebewogen zijn is het aangrijpingspunt voor een interventie (zie hoofdstuk 2b voor een bespreking van de details). Het aansluiten op de fysieke beweging van mensen verschaft altijd een ingang om contact te maken omdat mensen altijd bewegen. Als we niet meer bewegen, bedenk dat ademen ook bewegen is, dan zijn we dood. De fysieke beweging is, in tegenstelling tot emoties, altijd zichtbaar. Beweging gaat bovendien vooraf aan de emoties. We 47 De auteurs hebben alles in het werk gesteld om de rechthebbende te achterhalen. Mocht iemand menen de copyrighthouder te zijn, gelieve u te melden bij de auteurs.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw