514 5A et al. (2008) besluiten hun artikel over de conceptuele ontwikkeling van het construct ‘verstandelijke beperking’ met een interessante conclusie: Furthermore, our theoretical framework of human functioning recognizes that the manifestation of intellectual disability involves the dynamic, reciprocal engagement among intellectual disability, adaptive behavior, health, participation, context, and individualized supports (Wehmeyer et al., 2008, p. 317). Dit laat zien dat Wehmeyer en collega’s een complexe systeem opvatting hanteren ten aanzien van het menselijk functioneren, dus ook van dat van mensen met een verstandelijke beperking. De woorden ‘dynamical’ ofwel veranderlijk en reciprocal engagement ofwel wederkerige relatie getuigen daarvan. Als de mogelijkheid om zelfstandig in de maatschappij te functioneren voor een belangrijk deel bepaald wordt door de eisen die de samenleving aan individuen stelt, dan kan het gedrag van mensen die wij momenteel als verstandelijk beperkt aanmerken alleen begrepen worden in de relatie tussen mensen en hun fysieke en sociale omgeving. Zichtbaar gedrag Een verstandelijke beperking kenmerkt zich door tekorten in intellectueel en adaptief functioneren. De gradatie van een verstandelijke beperking varieert van licht, matig, ernstig tot zeer ernstig. In tegenstelling tot wat de naam zou vermoeden, wordt de aard van de verstandelijke beperking niet bepaald door een IQ-test maar door de mate van adaptief functioneren. Het zichtbare gedrag is niet eenduidig, het hangt sterk af van de ernst van de beperking. Mensen met een zeer ernstig verstandelijke beperking kunnen op alle ontwikkelingsdomeinen een achterstand vertonen, zowel op de cognitieve ontwikkeling, de sociaalemotionele, de motorische als de spraaktaalontwikkeling. Dit leidt tot niet zindelijk zijn, niet zelfstandig kunnen eten, niet kunnen praten of niet tot spelen komen. Over het algemeen wonen deze mensen in speciale instellingen waar 24-uurszorg aanwezig is. Voor mensen met een licht verstandelijke beperking is de situatie wat ingewikkelder. Bij deze mensen is de beperking, liever gezegd de beperking in de adaptatie, niet altijd direct zichtbaar. Dit maakt dat deze groep risico loopt om overschat en overvraagd te worden (NJI, 2013), waardoor problemen in de sociale context kunnen ontstaan. Aanpassingsproblemen zijn er vaak in het redeneren, plannen, schoolse vaardigheden en het trager verwerken van informatie. Beweging-als-houvast De variatie van gedragingen, de beperkingen en mogelijkheden van mensen met een verstandelijke beperking is zo groot dat we alleen in grote lijnen kunnen aangeven hoe we hier vanuit Beweging-als-houvast naar kijken. Hierdoor kan de onderstaande uitleg gechargeerd overkomen, hetgeen geenszins onze bedoeling is.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw