519 PERSPECTIEF OP STOORNISSEN Gangbare theorieën Net als bij selectief mutisme zijn er een aantal theorieën voorgesteld om een verklaring te bieden voor het bestaan en ontstaan van de oppositionele-opstandige stoornis. We bespreken er hier een aantal en baseren ons daarbij op het overzichtswerk van McKinney en Renk (2007). Wederzijdse dwangtheorie De zogenaamde ‘Coercion theory’ of wederzijdse dwang is een behaviouristische verklaring in termen van operante conditionering. De interacties tussen de familieleden worden bepaald door een wederzijds patroon van negatieve bekrachtiging. Hechtingstheorie De hechtingstheorie is ook door een aantal onderzoekers aangewezen als een mogelijke verklaring voor de ontwikkeling van oppositionele gedragsproblemen. Kinderen baseren hun gedrag op een concept over zichzelf en anderen om hun negatieve emoties te kunnen reguleren. Als ze voortdurend negatieve emoties verwachten van hun directe omgeving, leren ze niet om met die negatieve emoties om te gaan. Negatief oudergedrag leidt volgens deze theorie in veel gevallen tot een onveilige hechtingsrelatie wat op haar beurt weer tot ernstige gedragsproblemen kan leiden. Gen-omgevingseffectentheorie De derde verklaring voor ernstige gedragsproblemen als de oppositionele-opstandige stoornis is de theorie van gen-omgevingseffecten. Hierin wordt feitelijk gesteld dat kinderen en ouders met een ongunstige genetische aanleg voor de ontwikkeling van gedragsproblemen een omgeving kiezen die de kans op deze gedragingen bevorderen. Kinderen met ernstige gedragsproblemen hebben namelijk vaak vaders met dezelfde problematiek. Complexe systeemtheorie De meest recente theorie van de oppositionele-opstandige stoornis is net als die van de verstandelijke beperking en selectief mutisme geënt op de complexe systeembenadering. Deze omschrijving veronderstelt een transactionele ontwikkeling waarbij via verschillende routes ontwikkeling kan plaatsvinden. De onderscheiden factoren en variabelen fungeren als de componenten van het systeem die op niet voorspelbare wijze met elkaar interacteren. Hierbij is de uitkomst van de ontwikkeling niet op voorhand te voorspellen. Anders gezegd, de ontwikkeling kan positief of negatief verlopen. Een negatieve uitkomst kan zich dus openbaren in oppositioneel-opstandige gedrag. Genetic factors include the extent to which variables, such as parents’ psychopathology, parenting behaviors, and children’s dispositions, are 5A
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw