Franny Jongbloed

266 CHAPTER 10 receptoren, stressresistentie pathways alsmede de verschuiving van celgroei naar onderhoud en wordt gemedieerd door transcriptiefactoren die essentieel blijken voor het ontstaan van bescherming. De connectie tussen inflammatie, veroudering en chirurgie Om de effecten van DR op chirurgie en het postoperatieve herstel in zijn volledigheid te kunnen begrijpen, is een model dat lijnrecht tegenover DR staat daarbij van toegevoegde waarde. Daaromhebbenwe in hoofdstuk 6 de connectie tussen inflammatie, veroudering en chirurgie onderzocht door te kijken naar markers van veroudering en het immuunsysteem in patiënten met morbide obesitas die bariatrische chirurgie ondergaan. De aanwezigheid van morbide obesitas heeft een negatief effect op zowel mortaliteit als morbiditeit, waarbij het met name gaat om het risico op het ontstaan van ouderdomsziekten zoals diabetes mellitus, hart- en vaatziekten en kanker. De veronderstelling bestaat dat deze connectie wordt veroorzaakt door het ontstaan van chronische en subklinische inflammatie in patiëntenmet morbide obesitas. Deze inflammatie wordt veroorzaakt door een overactiviteit van het immuunsysteem geïnduceerd door wit vetweefsel en heeft een direct effect op het immuunsysteem. Deze overactiviteit zou de oorzaak zijn van de versnelde veroudering van het immuunsysteem en is in ergere mate aanwezig bij mensen die het metabool syndroom hebben. Bariatrische chirurgie zou een rol kunnen spelen in het tegenhouden van deze versnelde veroudering. Twee maten voor veroudering zijn telomeerlengte enerzijds en de T-cel differentiatiestatus anderzijds, wat de rijping van het T-cel immuunsysteem vaststelt. Om uiteindelijk de effecten van morbide obesitas, het metabool syndroom en bariatrische chirurgie op de versnelde veroudering van het immuunsysteem te onderzoeken, hebben we telomeerlengte en de T-cel differentiatiestatus gemeten in patiënten met morbide obesitas die wel of niet het metabool syndroom hadden. Deze metingen zijn gedaan in bloedmonsters die zowel voor als op meerdere tijdstippen na bariatrische chirurgie zijn afgenomen. Zowel relatieve telomeerlengte (RTL) als meerdere markers voor de T-cel differentiatiestatus zijn bepaald. Deze bepalingen lieten zien dat alleen morbide obesitas de RTL niet aantast, maar dat de aanwezigheid van het metabool syndroom wel de RTL in CD4 + T-cellen significant verkort. Deze verkorting ging gepaard met een toename van volledig gerijpte T-cellen, waarbij duidelijk werd dat het gehele T-cel compartiment was aangedaan door obesitas en het metabool syndroom. Bariatrische chirurgie, de definitieve oplossing voor morbide obesitas op het moment dat alle andere opties hebben gefaald, zorgde voor het deels terugdringen van dit effect. Op 3 en 6 maanden na chirurgie was de significante verkorting van RTL, zoals zichtbaar was voor chirurgie, niet meer aanwezig als teken van het tot staan brengen van de verkorting. Echter was de RTL na 12 maanden wel weer gelijk aan de lengte zoals gemeten vóór chirurgie, wat suggereert dat bariatrische chirurgie de RTL alleen in de eerste fase beïnvloedt. De veroudering van het T-cel systeem