Franny Jongbloed

269 10 NEDERLANDSE SAMENVATTING respons. De resultaten van deze klinische gegevens laten een grote gelijkenis zien met onze preklinische data en tonen aan dat de effectiviteit van het GCEB-dieet wordt bewerkstelligd via de activatie van de stressrespons om zo meer weerstand tegen chirurgisch geïnduceerde stress te geven. Deze klinische data werden vervolgens vergeleken met data van eerdere genexpressies verricht in nierbiopten zoals beschreven in de literatuur, en bij deze vergelijking kwamen enkele interessante genen naar boven waaronder ASB15. Echter zijn er nog geen andere studies verricht waarin is gekeken naar veranderingen in genexpressie in nierbiopten na het volgen van een dieet. Samenvattend is deze studie de eerste in zijn soort die de positieve effecten van kortdurende DR op de stressresistentie heeft kunnen vertalen naar de kliniek en zorgt voor het bewijs dat kortdurende DR inderdaad in staat is om stressresistentie te verhogen in mensen. Concluderend heeft dit proefschrift het bewijs geleverd dat verscheidene kortdurende dieetinterventies kunnen zorgen voor positieve effecten op de acute stressrespons in meerdere muismodellen, levende nierdonoren en hun transplantaat ontvangers en hebben deze resultaten bijgedragen aan de voortschrijdende inzichten in de moleculaire mechanismen achter dieetrestrictie via genexpressie analyses. We zijn nu slechts een aantal stappen verwijderd van de succesvolle implementatie van nutritionele preconditionering bij electieve chirurgie. Toekomstige studies moeten de genoemde resultaten gaan valideren in grotere en andere patiënten cohorten en moeten op post-transcriptioneel niveau de mechanismen achter dieetrestrictie verder gaan ontrafelen. Uiteindelijk zullen al deze studies leiden tot het optimale preoperatieve dieet, ofwel via dieetrestrictie of wel via een dieetvervanger, om te kunnen implementeren in de standaardzorg voor electieve patiënten.