Marilen Benner

SAMENVATTING (DUTCH SUMMARY) 257 10 EEN KWETSBARE FASE Zwangerschap verandert het leven van de ouders op veel niveaus. Lichamelijke aanpassingen van de moeder, lokaal in de baarmoeder en ook systemisch, zijn cruciaal om de optimale ontwikkeling van het kind te faciliteren. Maternale steun begint als het ware bij de interactie met de bevruchte eicel: de slijmvliezen van de baarmoeder moeten een geschikte basis voor innesteling vormen. Alleen als de blastocyst en het endometrium samen op de juiste manier een verbinding aangaan, kan een zwangerschap succesvol verlopen. Een gezonde zwangerschap is dus verre van vanzelfsprekend: 30% van de zwangerschappen gaat verloren voordat de moeder wist zwanger te zijn. Evenveel zwangerschappen eindigen in eenmiskraam, een heftige ervaring die bijna een kwart van alle vrouwen een keer in haar leven meemaakt. Daarnaast worden veel zwangerschappen gecompliceerd door pre-eclampsie (PE) of HELLP-syndroom. Wereldwijd krijgt zo’n 6-8% (1-3% in Nederland) van alle zwangerschappen de diagnose PE. Deze zwangerschapshypertensie kan gepaard gaan met langetermijngevolgen voor moeder en kind, bijvoorbeeld als het kind te vroeg moet worden geboren om ernstige cardiologische of nefrologische gevolgen voor de moeder te voorkomen. Ook al weten we niet wat de oorzaak van PE is, een hoofdrol wordt toegeschreven aan de foutieve aanleg van de placenta. Vraagstelling van dit proefschrift Het afweersysteem speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de placenta. Maternaal weefsel en trofoblastcellen moeten nauw op elkaar afgestemd zijn. Alleen als dit goed verloopt kan een gezond kind geboren worden. Het doel van dit proefschrift was om vanuit mogelijke nieuwe invalshoeken de betrokken immuun-regulatie te onderzoeken. Pas als meer bekend is over de cruciale mechanismen en wat er mogelijk misgaat als zwangerschapscomplicaties optreden, zijn ontwikkeling van vroege herkenningsmethodes en interventies mogelijk. Waarom is het immuunsysteem belangrijk bij de aanleg van de placenta? Het immuunsysteem herkent elke niet-lichaamseigen cel. Er volgt een afweer-, oftewel ontstekingsreactie, om verder binnendringen en Blastocyst Bevruchte eicel na 5-6 dagen celdeling. Een celmassa binnenin het cluster zal de embryo vormen, cellen aan de buitenkant vormen het foetale deel van de placenta (zie trofoblast). Endometrium Slijmvliezen (med.:mucosa) van de baarmoeder. Pre-eclampsie Zwangerschapscomplicatie gekenmerkt door aanwezigheid van eiwit in de urine (proteïnurie) en hoge bloeddruk. Kan overgaan in HELLP-syndroom (hemolyse, elevated liver enzymes, and low platelets). Wordt vaak ook zwangerschapsvergiftiging genoemd. Trofoblast Cel type van foetale oorsprong die invasief in de baarmoederwand groeien.