Harmen Beurmanjer

121 Nederlandse samenvatting en discussie Discussie Deel 1: Inzicht in de GHB gebruikende populatie GUD: overeenkomsten en verschillen met andere stoornissen in middelengebruik GHB is een relatief nieuwe stof en de verslavende eigenschappen ervan werden twintig jaar geleden voor het eerst beschreven (Galloway et al., 1997; Miotto et al., 2001). Hoewel algemeen wordt erkend dat GHB gebruik kan leiden tot een stoornis (Craig, Gomez, McManus, & Bania, 2000; Miotto et al., 2001; Snead & Gibson, 2005), wordt het niet genoemd in de DSM-5 (American Psychiatric Association. & American Psychiatric Association. DSM-5 Task Force, 2013). De prevalentie lijkt beperkt (Addiction, 2019), maar de problemen die samenhangen met GUD zijn substantieel (Dijkstra et al., 2017; M.S. van Noorden et al., 2009). Bovendien zijn er meldingen van een toenemende prevalentie van GHB-gebruik (Addiction, 2019; Arunogiri et al., 2020), wat zou kunnen resulteren in een verhoogde prevalentie van GUD. De relatieve nieuwheid in combinatie met een zeer beperkt aantal onderzoeken naar GUD zou kunnen verklaren waarom het vaak als een bijzondere groep patiënten wordt gezien. GUD wordt door clinici vaak gezien als een van de meest ernstige en gevaarlijke van alle stoornissen in het gebruik van middelen (Krul & Girbes, 2011; van Noorden et al., 2009). De literatuur in combinatie met het onderzoek uit dit proefschrift laat echter zien dat GUD in veel opzichten een reguliere middelenstoornis is. Hieronder zal ik aangeven waar GUD lijkt op andere stoornissen in het gebruik van middelen en wat specifiek lijkt voor GUD. Stagering In hoofdstuk 3 hebben we eenmodel beschreven voor de ontwikkeling van GUDwanneer mensen regelmatig GHB gaan gebruiken, bestaande uit drie fasen, gebaseerd op diep- te-interviews. Deze stadia lijken veel op de ontwikkelingsstadia zoals beschreven voor andere stoornissen in het gebruik van middelen (Volkow, Koob, & McLellan, 2016). We hebben deze bestempeld als positieve bekrachtigingsfase, dosis-escalatiefase en de negatieve bekrachtigingsfase. In het begin wordt GHB gebruikt voor ontspanning of een andere positieve bekrachtiging. Na een periode van regelmatig gebruik, wanneer tolerantie zich ontwikkelt, wordt GHB steeds vaker gebruikt om zich normaal te voelen en te functioneren. In de laatste fase is de belangrijkste motivatie om GHB te gebruiken het voorkomen van onthouding en negatief affect, vaak negatieve bekrachtiging genoemd (Volkow et al., 2016). Figuur 1 toont de schematische ontwikkeling van stoornissen in mid- delengebruik op basis van Koob, 2013 (Koob, 2013), die we hier vertalen naar GUD. Angst Veel middelen kunnen angstgevoelens tijdelijk verminderen, zoals alcohol, cannabis en benzodiazepines (Vorspan, Mehtelli, Dupuy, Bloch & Lépine, 2015). Gevoelens van angst