Harmen Beurmanjer

122 Nederlandse samenvatting en discussie keren echter over het algemeen terug nadat de acute effecten van middelen zijn uitgewerkt. Herhaalde inname van deze stoffen kan paradoxaal genoeg leiden tot verhoogde gevoelens van angst, wat verder middelengebruik kan stimuleren en een neerwaartse spiraal kan beginnen (Becker, 2017; Koob, 2013). GHB lijkt hierop geen uitzondering (Beurmanjer et al., 2019). De zeer korte halfwaardetijd van GHB zou dit proces zelfs kunnen versnellen (Schep, Knudsen, Slaughter, Vale, & Mégarbane, 2012). Men zou kunnen stellen dat mensen met een hoge mate van angst die GHB gebruiken, vaker GHB gebruiken vanwege de anxiolytische effecten. Dit kan hen kwetsbaarder maken voor het ontwikkelen van GUD en als gevolg daarvan zijn ze over- vertegenwoordigd in de GUD-patiëntenpopulatie. Echter, zoals eerder vermeld, kan frequent gebruik van GHB zelf ook angstgevoelens verhogen als onderdeel van onthouding (Beurmanjer et al., 2019). Terwijl ze onder invloed zijn of out, verdooft dit hun emotionele toestand. Tijdens detoxificatie komen gevoelens van angst echter vaak met verhoogde intensiteit terug (Dijkstra et al., 2017). Gevoelens van angst kunnen na detoxificatie langdurig aanhouden, wat kan bijdragen aan het risico op terugval, zoals ook blijkt uit onderzoek bij andere middelen met tijdelijk dempende effecten op angst, zoals alcohol (Schellekens, de Jong, Buitelaar & Verkes , 2015). Hoewel een oorzakelijk verband nog niet is vastgesteld, wordt de interactie tussen gevoelens van angst en GHB-gebruik vaak waargenomen en wordt dit voorgesteld als een belangrijke verklaring voor de hoge terugvalpercentages geassocieerd met GUD door patiënten zelf in hoofdstuk 3. Figuur 1 De ontwikkeling van GUD en motivatie voor GHB-gebruik, gebaseerd op het model van Koob (Koob, 2013). P o s i t i v e R e i n f o r c e m e n t N e g a t i v e R e i n f o r c e m e n t Development of GHB Use Disorder Intensity Mot i vation