Elien Neimeijer

140 voor effectieve forensische behandeling. In de forensische zorg voor personen met een LVB dienen deze principes te worden geïntegreerd met een orthopedagogische visie waarbij het accent ligt op het emotioneel, sociaal en cognitief functioneren van cliënten en de daarbij passende ondersteuning en bejegening op de leefgroep. Het emotionele niveau van functioneren kan ook belangrijke consequenties hebben voor de manier waarop risicovol gedrag op de leefgroep geïnterpreteerd wordt en hoe sociotherapeu- ten hiermee omgaan. En daarmee ook voor het inrichten van het risicomanagement en het leefklimaat. Dit maakt het werk van de sociotherapeut in de forensische zorg voor mensen met een LVB ingewikkeld: werken op het snijvlak van forensische zorg, psychi- atrie en gehandicaptenzorg met integratie van verschillende perspectieven, beproefde methoden en (wettelijke) kaders. Momenteel wordt er in binnen- en buitenland, onder meer in de (gesloten) jeugd- zorg, het gevangeniswezen, de (forensische) psychiatrie en de zorg voor personen met een verstandelijke beperking, onderzoek gedaan naar het leef- en werkklimaat. Hoewel het belang van een therapeutisch leefklimaat in relatie tot effectieve behandeling breed wordt onderkend in zowel onderzoek als de praktijk, is de doelgroep LVB onderbelicht gebleven in onderzoek naar het leefklimaat. Dit proefschrift richt zich op het onder- zoeken van de kwaliteit van het leefklimaat voor volwassenen met een licht verstan- delijke beperking die worden behandeld in een klinisch (forensisch) behandelsetting. In de algemene inleiding (hoofdstuk 1) wordt een korte literatuurweergave gegeven van onderzoek naar klinische forensische behandeling voor deze doelgroep en onderzoek naar het leefklimaat. In de hoofdstukken 2 tot en met 5 worden de resultaten van de vier onderzoeken gepresenteerd. De data voor deze studies zijn verzameld bij Trajectum, een organisatie die specialistische behandeling biedt aan volwassenen met een LVB in com- binatie met psychiatrische-, verslavings-, en/of gedragsproblematiek, al dan niet binnen een forensische kader. Hoofdstuk 2: het meten van het leefklimaat Hoewel er meerdere instrumenten beschikbaar zijn om de kwaliteit van het leefklimaat op een betrouwbare en valide manier te meten voor verschillende doelgroepen was dit nog niet mogelijk voor volwassenen met een LVB. De Prison Group Climate Instru- ment (PGCI; Van der Helm, Stams, & Van der Laan, 2011) is in 2009 ontwikkeld om